прыхілі́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыхілю́ся |
прыхі́лімся |
| 2-я ас. |
прыхі́лішся |
прыхі́ліцеся |
| 3-я ас. |
прыхі́ліцца |
прыхі́ляцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прыхілі́ўся |
прыхілі́ліся |
| ж. |
прыхілі́лася |
| н. |
прыхілі́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прыхілі́ся |
прыхілі́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прыхілі́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыхілі́цца, -хілю́ся, -хі́лішся, -хі́ліцца; зак.
1. Нахіліцца, нагнуцца трохі ўніз.
Дрэвы прыхіліліся да зямлі.
2. да каго-чаго. Шчыльна наблізіцца да чаго-н., прыпасці да каго-н.
Дзіця прыхілілася да бацькі.
3. перан., да каго. Знайсці спагаду ў каго-н., адчуць прыхільнасць да каго-н.
Няма ёй да каго п.
|| незак. прыхіля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца і прыхі́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыхілі́цца сов.
1. пригну́ться, приклони́ться;
кве́ткі ~лі́ліся да до́лу — цветы́ пригну́лись (приклони́лись) к земле́;
2. (да чаго) прислони́ться (к чему);
п. да дрэ́ва — прислони́ться к де́реву;
3. (да каго, чаго) прижа́ться (к кому, чему), припа́сть (к кому, чему), прильну́ть (к кому, чему);
дзяўчы́нка ~лі́лася да сястры́ — де́вочка прижа́лась (припа́ла, прильну́ла) к сестре́;
4. (да каго) почу́вствовать расположе́ние (к кому)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыхілі́цца, ‑хілюся, ‑хілішся, ‑хіліцца; зак.
1. Нахіліцца, нагнуцца трохі ўніз, да зямлі. Нікне трава ад жаласці, а дзерава пад тугою к зямлі прыхілілася. Купала.
2. Шчыльна наблізіцца да чаго‑н., абаперціся аб што‑н. Анісся прыхілілася да заснежанага плота, каб аддыхацца. Лынькоў. Міхась прыклыпаў да дзвярэй, прыхіліўся плячом да вушака — роўна стаяць было яму цяжка. Савіцкі.
3. Прытуліцца, прыпасці да каго‑н. Але хлопчык і не варухнуўся, глянуў спадылба на Косцю, прыхіліўся бліжэй да Ірыны. Арабей. Тады Стася зусім блізка прыхілілася да .. [бацькі] і яшчэ цішэй, ледзь чутна запытала: — А як з мамкай? Зарэцкі. // перан. Знайсці спагаду, спачуванне ў каго‑н.; адчуць прыхільнасць да каго‑н. — Людзі нашы нядрэнныя. Вядома, цёмныя мы, прыхіліцца не да каго, — Алесь зразумеў, што .. [Марыніч] кажа Калачыкавы словы. Чарнышэвіч. Няма да каго прыхіліцца, няма каму пра сваё гора расказаць. Якімовіч. Ранняй часінай к табе я лячу, Позняй парою, Толькі к табе прыхіліцца хачу Сэрцам, душою. Русак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прикачну́ться прыхілі́цца;
прикачну́ться к стене́ прыхілі́цца да сцяны́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыхіну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
Тое, што і прыхіліцца (у 2 і 3 знач.).
|| незак. прыхіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прислони́ться прыпе́рціся, мног. папрыпіра́цца, прыхілі́цца, прыхіну́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Прышу́ліцца ’прыхіліцца’ (Сцяшк.). Укр. прищулитися ’прытаіцца; прыхіліцца, прыціснуцца’. Да шула (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыхі́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да прыхіліцца.
2. Зал. да прыхільваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыхіля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.
1. Незак. да прыхіліцца.
2. Зал. да прыхіляць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)