прыхваці́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыхвачу́ |
прыхва́цім |
| 2-я ас. |
прыхва́ціш |
прыхва́ціце |
| 3-я ас. |
прыхва́ціць |
прыхва́цяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прыхваці́ў |
прыхваці́лі |
| ж. |
прыхваці́ла |
| н. |
прыхваці́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прыхваці́ |
прыхваці́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прыхваці́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыхваці́ць сов., см. прыхапі́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыхваці́ць, ‑хвачу, ‑хваціш, ‑хваціць; зак., каго-што.
Тое, што і прыхапіць. Пад снегам адпрэла Жытцо за зіму; Прыхваціла, з’ела Спёка ярыну. Купала. — Я прыхвачу сваё піяніна, — летуценна сказала Ірына, — або на першы выпадак вазьму акардэон. Сапрыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыхва́тваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыхваціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пры́хваткам, пры́хваткамі ’ў перапынках паміж іншымі справамі і заняткамі; нерэгулярна, урыўкамі’ (ТСБМ, Янк. 1, Клім., Мат. Гом., Сл. ПЗБ, ТС, Сл. Брэс., ЛА, 5), пры́хваткай, пры́хваткаю, прі́хваткі ’тс’ (Янк. 1, Скарбы; карэліц., ушац., полац., ЛА, 5), пры́хватам, прі́хватым ’тс’ (гарад., іўеў., ЛА, 5), пры́хвытым ’у момант, адразу; адным махам’ (Бяльк.). Да прыхваці́ць < хваціць, хватаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бі́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад біць (у 1–3, 10 і 16 знач.).
2. у знач. прым. Зарэзаны, забіты; настраляны (пра дзічыну). Завёзшы свініну.., [Вадап’ян] варочаецца назад, пакінуўшы.. [на рынку] жонку, а па дарозе прыхваціць пару бітых ці жывых япрукоў, парадкуе іх, калі яны ўжо старгаваны і куплены бітымі. Колас.
3. у знач. прым. Разбіты на кавалкі; расколаты, раструшчаны. Бітае шкло звонка храбусціць пад нагамі. Лынькоў. На месцы бацькавага дома, зарослы травой і адуванчыкамі, узнімаўся курган з бітай цэглы. Карпюк.
4. у знач. прым. Валены. У мяне на нагах таксама някепскі абутак — бітыя валёнкі. Місько.
•••
Бітая гадзіна гл. гадзіна.
Бітая дарога гл. дарога.
Карта (стаўка) біта гл. карта.
Козыр біты гл. козыр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)