прысяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каму-чаму.

Даваць прысягу каму-н. у чым-н.

П. на вернасць каму-, чаму-н.

|| зак. прысягну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прысяга́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. прысяга́ю прысяга́ем
2-я ас. прысяга́еш прысяга́еце
3-я ас. прысяга́е прысяга́юць
Прошлы час
м. прысяга́ў прысяга́лі
ж. прысяга́ла
н. прысяга́ла
Загадны лад
2-я ас. прысяга́й прысяга́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час прысяга́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прысяга́ць несов.

1. присяга́ть, приноси́ть прися́гу;

2. (клятвенно уверять) кля́сться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прысяга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да прысягнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

присяга́ть несов. прысяга́ць;

присяга́ть в ве́рности прысяга́ць на ве́рнасць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прысяга́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. прысягаць — прысягнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прысяга́цца несов., прост., см. прысяга́ць 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

клясться клясці́ся; (клятвенно уверять) прысяга́цца, прысяга́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

клясці́ся, кляну́ся, кляне́шся, кляне́цца; клянёмся, кленяце́ся, кляну́цца; кля́ўся, кляла́ся, -ло́ся; кляні́ся; незак.

1. чым і без дап. Даваць клятву; урачыста абяцаць што-н.; прысягаць.

Клянёмся Радзіму аберагаць.

К. ў вернасці сябрам.

2. Праклінаць каго-н.

|| зак. паклясці́ся, -кляну́ся, -кляне́шся, -кляне́цца; -клянёмся, -кленяце́ся, -кляну́цца; пакля́ўся, -кляла́ся, -ло́ся; -кляні́ся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Прыся́га ’афіцыйнае ўрачыстае абяцанне захаваць вернасць, выканаць абавязкі; словы такога абяцання’ (ТСБМ, Нас., Ласт., Сл. ПЗБ), пріся́га ’тс’ (Бяльк.), прысяга́ць, прысега́ць, прысягну́ць, прысягну́цца ’даць прысягу; паклясціся’ (Гарэц., Ласт., Байк. і Некр., ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС), прісягну́ць ’тс’ (Бяльк.), прысяга́ць ’абяцаць’ (Ян.), прысягацца ’бажыцца’ (Ласт.), прыся́жны ’які прыняў прысягу, прысягнуў каму-небудзь’; ’пастаянны, заўсёдны’ (Ласт., ТСБМ, Бяльк.), прыся́глы ’тс’ (Нас.), ст.-бел. присяга: про слово присяги божей (Альтбаўэр). Укр. при́сяга ’клятва, прысяга’, присяга́ти(ся), рус. прися́га дыял. ’бажба’; присягать, польск. przysięga, przysięgać, в.-луж. přisaha, přisahać, н.-луж. pśysega, pśysegaś, чэш. přísaha, přísahati, славац. prísaha, prísahať, серб.-харв. при́сега, присе́ћу се ’даваць клятву, прысягнуць’, славен. prisȇga ’прысяга’, priségati ’прысягаць’, ц.-слав. присѧга, присѧшти ’тс’. Параўн. рус.-ц.-слав. досѧшти, досѧчи ’дакрануцца’. Прасл. *prisęga — аддзеяслоўны дэрыват з нулявым афіксам і тэматычным ‑a ад *prisęgti < прасл. *sęgti, *sęgati ’дакранацца’ (гл. Фасмер, 3, 367): у час прысягі чалавек дакранаўся да нейкага прадмета, якім ён кляўся, напрыклад, да зямлі, крыжа, мяча (гл. Махэк₂, 535; Банькоўскі, 2, 948); першаснае значэнне ’выцягнуўшы руку, дакрануцца’ (Бязлай, 3, 122; Сной₂, 578), гл. сяга́ць. Прыся́глы з польск. przysięgły ’прысяжны’. Паводле Кохмана і Шнігера (ZNGd, 12, 95–104), присяга, присягати замянілі крестное цѣлование, цѣловати крестъ у старабеларускай пад польскім уплывам, што з улікам шырокай вядомасці названых слоў цяжка давесці.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)