прыстава́нне гл. прыстаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыстава́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
прыстава́нне |
| Р. |
прыстава́ння |
| Д. |
прыстава́нню |
| В. |
прыстава́нне |
| Т. |
прыстава́ннем |
| М. |
прыстава́нні |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыстава́нне ср. пристава́ние; прилипа́ние, прича́л м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыстава́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. прыставаць — прыстаць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыста́ць, -а́ну, -а́неш, -а́не; -а́нь; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.), да каго-чаго. Прымацавацца, шчыльна прылягаючы, прыліпнуць.
Гразь прыстала да паліто.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., да каго. Пра заразную хваробу: перадацца (разм.).
Прыстаў грып.
3. да каго. Далучыцца, прымкнуць.
П. да кампаніі.
4. да каго. Звярнуцца з надакучлівымі размовамі, просьбамі і пад. (разм.).
П. з пытаннямі.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра судны: падышоўшы да берага, прыстані, прычаліць.
6. Стаміцца, змагчыся.
Конь прыстаў у дарозе.
◊
Прыстаць у прымы — стаць прымаком.
|| незак. прыстава́ць, -таю́, -тае́ш, -тае́; -таём, -таяце́, -таю́ць; -тава́й; наз. прыстава́нне, -я, н. (да 4 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пристава́ние
1. прыстава́нне, -ння ср.; прыліпа́нне, -ння ср.;
2. прыстава́нне, -ння ср.;
3. прыстава́нне, -ння ср.; чапля́нне, -ння ср.;
4. прыстава́нне, -ння ср., далучэ́нне, -ння ср.;
5. прыстава́нне, -ння ср.; прыча́льванне, -ння ср.; см. пристава́ть 1—5;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
звя́га, -і, ДМ звя́зе, ж. (разм.).
1. Надакучлівы брэх (сабакі).
Воўк сабакі не баіцца, але звягі не любіць (прыказка).
2. Назойлівае прыставанне з просьбамі, напамінамі, патрабаваннямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
звя́га, ‑і, ДМ звязе, ж.
Разм.
1. Назойлівае прыставанне з просьбамі, напамінамі, патрабаваннямі. Кляновіч і Пяхота вялі гутарку з сакратаром.. і рабілі выгляд, што не чулі звягі Зашчамілы. Пестрак.
2. Надакучлівы брэх (сабакі). Воўк сабакі не баіцца, але звягі не любіць. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прива́ливание
1. прыва́льванне, -ння ср.;
2. прыпіра́нне, -ння ср., прыхіна́нне, -ння ср., прыхіля́нне, -ння ср.;
3. прыва́льванне, -ння ср., падплыва́нне, -ння ср.; прыстава́нне, -ння ср.; см. прива́ливать 1—3;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лу́нка 1, лу́нька ’ямка, невялікае паглыбленне’ (ТСБМ; лёзн., Яшк.), ’вада пасля дажджу на дарозе, лужына’ (там жа), ’палонка’ (Гарэц., Нас., Дразд., Др.-Падб., Нік., Оч.; брасл., докш., Сл. ПЗБ; віц., Маш.; лёзн., Касп.). У выніку распадабнення л…м > л…н з лумка > луміна (гл.). Сюды ж і слаўг. лу́нка ’града’ (Мат. Гом.), параўн. рус. ярасл. луне́ние ’прыставанне ямак для пасадкі гароху і інш.’, урал. луна́ть ’рабіць лункі (ямкі) для пасадкі агародніны’. Крукоўскі (Уплыў, 38) мяркуе аб запазычанні бел. лексемы з рус. мовы. Няма падстаў.
Лу́нка 2 ’драўляная каробка для вымярэння збожжа ≈ 1 пуда’ (гродз., Нар. сл.). Відавочна, з лукно (гл.) у выніку перастаноўкі ‑кн‑ > ‑нк‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)