прыпо́лак

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. прыпо́лак прыпо́лкі
Р. прыпо́лка прыпо́лкаў
Д. прыпо́лку прыпо́лкам
В. прыпо́лак прыпо́лкі
Т. прыпо́лкам прыпо́лкамі
М. прыпо́лку прыпо́лках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прыпо́лак, -лка м.

1. по́лка ж. (в седле);

2. (возле печи) примо́сток

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыпо́лак, ‑лка, м.

1. Дошка каля печы, на якой мацуецца пол ​2.

2. Спец. Адна з дзвюх дошчачак ленчыка ў кавалерыйскім сядле.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прыпо́лак ’дошка гарбыль’ (Шат.). Укр. припо́лок ’дошка-аснова каля печы, на якой ляжаць дошкі падлогі’. Параўн. апо́лак.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

по́лка​I ж.

1. палі́ца, -цы ж.;

кни́жная по́лка кні́жная палі́ца;

2. (в вагоне) ла́ўка, -кі ж.;

3. (у огнестрельного оружия) бра́мка, -кі ж.;

4. (в седле) прыпо́лак, -лка м.;

◊

положи́ть зу́бы на по́лку палажы́ць (пакла́сці) зу́бы на палі́цу.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Прыпо́л ’ніжні пярэдні край сукенкі, кашулі’ (ТСБМ, Мік., Мядзв., Шн. 2, Нас., Байк. і Некр., Др.-Падб., Бяльк., Растарг.; чэрв., Сл. ПЗБ; ТС), перан. ’калені’ (віл., іўеў., чэрв., Сл. ПЗБ), прыпо́лле ’прыпол’ (Гарэц., Байк. і Некр.; Мат. Гом.), пры́пал ’тс’ (Сл. ПЗБ), сюды ж лексемы, якія працягваюць адзначаную семантыку: прыпо́л, прыпо́лле ’аб’ём таго, што можна пакласці ў прыпол ці фартух’ (Нас.), ’мера пры куплі-продажы’ (Інстр. 3). Рус. при́по́л ’крысо адзення; падол’, ’крысо адзення, падол, у які што-небудзь пакладзена’, припо́л ’колькасць чаго-небудзь, якая змяшчаецца ў падоле’, укр. припі́л ’полка ці крысо адзення, згорнутая такім чынам, каб у іх можна было пакласці што-небудзь’, польск. przypole ’фартух’. Ад пры‑ і пала́, гл. Першапачаткова прыпо́л, магчыма, абазначаў пярэдняе палотнішча спадніцы, калі яе рабілі з чатырох нашытых частак, накшталт панёвы; гл., напрыклад, Малчанава, Мат. культ., 140 і наст. Гэта была частка, якая знаходзілася пры по́лах і выкарыстоўвалася, калі ў яе трэба было пакласці што-небудзь; адсюль і пазнейшыя пераносныя значэнні.

Прыпо́л 2 ’частка сахі, перакладная паліца’ (Др.-Падб., Гарэц.), прыпо́лак ’паліца ў сасе’ (Бяльк.; вільн., узд., Сл. ПЗБ), пріпо́лок ’тс’ (петрык., ельск., Маш., Выг.). Рус. смал. припо́лок ’невялікая паліца; палічка ў сасе для лепшага адвалу зямлі’. Утварэнне ад паліца (гл.) з адсячэннем суф. ‑іца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)