пры́куп
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
пры́куп |
| Р. |
пры́купу |
| Д. |
пры́купу |
| В. |
пры́куп |
| Т. |
пры́купам |
| М. |
пры́купе |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пры́куп, -у, м.
У некаторых картачных гульнях: карты, якія атрымліваюць у дадатак да здадзеных.
Казырны кароль у прыкупе.
|| прым. прыкупны́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пры́куп, -пу м., в разн. знач. при́куп
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пры́куп, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыкупляць — прыкупіць.
2. У некаторых картачных гульнях — карты, якія атрымліваюць у дадатак да здадзеных.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкупны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які прыкупілі ў дадатак да чаго‑н.; прыкуплены. Прыкупная зямля.
2. Узяты ў прыкуп. Прыкупныя карты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
при́куп
1. (действие) см. прику́пка;
2. карт. пры́куп, -пу м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прыку́р: ён бага́ты прыку́р за ёй узёў (пух., Жд. 1). Цёмнае слова, магчыма, звязанае са ст.-бел. преикур ’прымак’ (< літ. preykur (Лаўчутэ, Балтизмы, 95), рэдк. preikuras ’прымак; зяць, прыняты ў дом жонкі’). Нельга, аднак, выключыць, што гэта т. зв. “лексікаграфічны фантом”, у якім пры аналізе зробленага рукапіснага запісу былі пераблытаны р і п; такім чынам першасная форма магла выступаць у выглядзе прыку́п с празрыстай семантыкай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тало́н ’кантрольны лісток’ (ТСБМ, Вруб.), талён ’цэтлік’ (Некр. і Байк.). З заходнееўрапейскіх моў, дзе англ. talon ’талон’, ням. Talon ’тс’ і інш. з франц. (XII ст.) talon ’прыкуп у картачнай гульні; цэтлік у чэкавай, квітанцыйнай кніжцы’, што праз нар.-лац. talo (В. скл. talonem) < лац. tālus ’пятка; костачка’, ’ігральная косць’ (Чарных, 2, 227; Фасмер, 4, 16). Запазычана праз рускае або польскае пасрэдніцтва, параўн. рус. тало́н, польск. talon ’кантрольны лісток’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)