прыблу́да, -ы, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -дзе, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -аў (разм.).
1. Чужы, не тутэйшы чалавек.
2. Аб прыблуднай жывёліне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыблу́да
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
прыблу́да |
прыблу́ды |
| Р. |
прыблу́ды |
прыблу́д |
| Д. |
прыблу́ду |
прыблу́дам |
| В. |
прыблу́ду |
прыблу́д |
| Т. |
прыблу́дам |
прыблу́дамі |
| М. |
прыблу́дзе |
прыблу́дах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыблу́да
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
прыблу́да |
прыблу́ды |
| Р. |
прыблу́ды |
прыблу́д |
| Д. |
прыблу́дзе |
прыблу́дам |
| В. |
прыблу́ду |
прыблу́д |
| Т. |
прыблу́дай
прыблу́даю |
прыблу́дамі |
| М. |
прыблудзе |
прыблу́дах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыблу́да м. и ж., разг.
1. прише́лец м., чужа́к м.; при́шлая же́нщина;
2. приста́вшее (приблу́дное) живо́тное
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыблу́да, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑дзе, Т ‑ай (‑аю), ж.
Разм.
1. Чужы, не тутэйшы чалавек. — Гэта ваша апошняе слова? — затрос галавою Шлосберг. — Не, — ледзь падняўся Качарга. — Чаго ты сюды прывалокся? Прыблуда! Гурскі.
2. Аб прыблуднай жывёліне. [Воўк] звер скупы і злосны — да логава другога не пусціць і блізка, на прыблуду кідаецца з зубамі — крыві не мінуць. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыблу́да, прыблу́д, прыблу́дак ’чужы, нетутэйшы чалавек; прыблудная жывёліна’ (Нас., Ласт., Растарг., ТСБМ; брасл., мін., Сл. ПЗБ; ТС), прыблу́днік ’той, хто далучыўся да каго-небудзь, прыстаў, прыблудзіўся да якога-небудзь месца’ (ТСБМ), прыблу́дыш ’беспрытульны, немаведама чый’ (Бяльк.). Назоўнікі, утвораныя ад дзеяслова прыблудзіць (‑цца) < блудзіць (гл).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыблу́д
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
прыблу́д |
| Р. |
прыблу́да |
| Д. |
прыблу́ду |
| В. |
прыблу́да |
| Т. |
прыблу́дам |
| М. |
прыблу́дзе |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прише́лица прышэ́ліца, -цы ж.; прыблу́да, -ды ж.; чужані́ца, -цы ж.; см. прише́лец.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сцяга́ч, ‑а, м.
Разм.
1. Уст. Зборшчык падаткаў. Яны [сялянкі] прыйшлі сюды скардзіцца на сцягача падаткаў, што замнога ўзяў, што пакрыўдзіў. Хромчанка.
2. Валацуга, прыблуда. [Міхал:] — Але можа Пракоп Крываблоцкі ў прымы возьме басяка, гуляку, сцягача з усяго свету. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пры́хадзень, ‑дня, м.
Разм. Прышэлец, прыблуда. А калі ўжо я падышоў, відаць, пагрозліва блізка да .. гнязда [кнігаўкі], яна, мне здаецца, спалохалася і шпарчэй замахала крыллем, нібы спрабуючы адагнаць прыхадня. Сіпакоў. — Уся наша зямля ў курганах — там парахнеюць косці прыхадняў. Гурскі. Хворы прыхадзень прыўзняў ад падушкі галаву, насцярожыўся. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)