пратачы́ць, -ачу́, -о́чыш, -о́чыць; -о́чаны; зак., што.

1. Пра чарвей, насякомых, мышэй: праесці, зрабіўшы вузкія дзірачкі.

Шашаль пратачыў дошку.

2. Такарным разцом зрабіць канаўку, вузкую адтуліну ў вырабе (спец.).

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра цякучую ваду: прамыць дзірку, рэчышча ў глебе.

4. Правесці які-н. час, займаючыся тачэннем чаго-н.

|| незак. прато́чваць, -аю, -аеш, -ае (да 1—3 знач.).

|| наз. прато́чванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пратачы́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пратачу́ прато́чым
2-я ас. прато́чыш прато́чыце
3-я ас. прато́чыць прато́чаць
Прошлы час
м. пратачы́ў пратачы́лі
ж. пратачы́ла
н. пратачы́ла
Загадны лад
2-я ас. пратачы́ пратачы́це
Дзеепрыслоўе
прош. час пратачы́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пратачы́ць I сов., в разн. знач. проточи́ть;

п. паз — проточи́ть паз;

цэ́лую гадзі́ну ~чы́ў — це́лый час проточи́л

пратачы́ць II сов. (о червях и т.п.) проточи́ть, прое́сть;

ша́шаль ~чы́ў до́шку — ша́шель проточи́л (прое́л) до́ску

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пратачы́ць ​1, ‑тачу, ‑точыш, ‑точыць; зак., што і без дап.

1. Выканаць на такарным станку. Пратачыць паз.

2. Тачыць некаторы час. Пратачыць цэлую гадзіну.

пратачы́ць ​2, ‑тачу, ‑точыш, ‑точыць; зак., што.

1. Праесці, прагрызці дзіркі, хады, канаўкі ў чым‑н. (пра чарвякоў, насякомых, грызуноў). А што як пацукі за ноч прагрызуць дзірку і праточаць грошы? Лупсякоў.

2. Прамыць дзірку ў глебе (пра цякучую ваду).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прато́чаны ​1, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад пратачыць ​1.

прато́чаны ​2, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад пратачыць ​2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

проточи́ть сов.

1. (проесть — о насекомых) пратачы́ць, мног. папрато́чваць;

2. (токарным инструментом) техн. пратачы́ць;

3. (водой) прамы́ць;

4. (некоторое время — острить) правастры́ць; (на станке) пратачы́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прато́чаны I прото́ченный; см. пратачы́ць I

прато́чаны II прото́ченный, прое́денный; см. пратачы́ць II

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прато́чваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да пратачыць ​1.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прато́чка ж. прото́чка; см. пратачы́ць I

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

папрато́чваць, ‑ае; зак., што.

Пратачыць усё, многае або ў многіх месцах. Шашаль папраточваў бэлькі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)