пратары́ць, -тару́, -то́рыш, -то́рыць; -то́раны; зак., што.

Пракласці хадзьбой, яздой, зрабіць наезджаным, добра вядомым.

П. шлях, дарогу.

Юрый Гагарын пратарыў (перан.) дарогу ў космас.

|| незак. прато́рваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пратары́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пратару́ прато́рым
2-я ас. прато́рыш прато́рыце
3-я ас. прато́рыць прато́раць
Прошлы час
м. пратары́ў пратары́лі
ж. пратары́ла
н. пратары́ла
Загадны лад
2-я ас. пратары́ пратары́це
Дзеепрыслоўе
прош. час пратары́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пратары́ць, ‑тару, ‑торыш, ‑торыць; зак., што.

Пракласці яздой, хадзьбой (дарогу і пад.). Раней тут дарогі не было, яе пратарылі партызаны. Янкоўскі. Следам [за першым савецкім спадарожнікам] пратарыў першую сцежку ў космас наш чалавек. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тары́ць гл. пратарыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раз’е́здзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.

Разм.

1. Частай яздой пратарыць, працерці, зрабіць прыгодным для праезду (шлях, дарогу).

2. Частай яздой разбіць, зрабіць непрыгодным для праезду, язды. За лугам патрапілі на знаёмую дарогу. За блакаду немцы яе раз’ездзілі. Ногі коўзаліся ў глыбокіх каляінах. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прато́раны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад пратарыць.

2. у знач. прым. Пракладзены яздой, хадзьбой (пра дарогу і пад.). Па пратораных дарогах ехаць небяспечна, наўпрасцяк — снег глыбокі, ды і след па цаліне адразу выдасць. Шамякін. Вясна... Пачарнелі сляды На счарсцвелым зімовым снягу. І цурочкі бурлівай вады На пратораны шлях пабягуць. Хведаровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)