пра́сці, праду́, прадзе́ш, прадзе́; прадзём, прадзяце́, праду́ць; праў, пра́ла; прадзі; пра́дзены; незак., што.
Скручваючы (воўну, кудзелю і пад.), рабіць ніткі.
|| зак. спра́сці, спраду́, спрадзе́ш, спрадзе́; спрадзём, спрадзяце́, спраду́ць; спраў, спра́ла; спрадзі; спра́дзены.
|| наз. прадзе́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прасці́
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
Прасці́ |
| Р. |
Прасцё́ў |
| Д. |
Прасця́м |
| В. |
Прасці́ |
| Т. |
Прасця́мі |
| М. |
Прасця́х |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пра́сці
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
праду́ |
прадзё́м |
| 2-я ас. |
прадзе́ш |
прадзяце́ |
| 3-я ас. |
прадзе́ |
праду́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пра́ў |
пра́лі |
| ж. |
пра́ла |
| н. |
пра́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прадзі́ |
прадзі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
прадучы́ |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пра́сці несов. прясть;
п. лён — прясть лён
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пра́сці, праду, прадзеш, прадзе; прадзём, прадзяце, прадуць; пр. праў, прала; заг. прадзі; незак.
Скручваючы (воўну, кудзелю і пад.), рабіць ніткі. Удзень садзілася [Наста] прасці лён. Круцілася верацяно, .. ніткі тонкія выходзілі. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пра́сці, праду́ ’скручваючы лён, кудзелю, воўну, рабіць ніткі’ (ТСБМ, Шат., Касп.), прасьць ’тс’ (Бяльк., Сл. ПЗБ), пря́стэ, прэ́ста ’прасці; віць вяроўку (ганц., Сл. ПЗБ). Рус. прясть, пряду́, укр. пря́сти, ст.-рус. прясти, польск. prząść, в.-луж. přasć, н.-луж. pśěsć, чэш. přísti, славац. priasť, серб.-харв. пре̏сти, славен. présti, балг. преда́ ’прасці’, макед. преде ’тс’. Прасл. *pręsti (< *pręd‑ti) (Фасмер, 3, 394). Роднасныя: літ. spréndžiu, spréndžiau, sprę́sti ’абцягваць, абмерваць’, лат. spriêžu, spriêst ’нацягваць, расцягваць’, літ. spríndis ’пядзя’, англ.-сакс. sprindel ’сіло, кручок’ (гл. Траўтман, 278; Мацэнаўэр, LF, 14, 184; Персан, 873; ESJSt, 12, 710). Інакш, менш верагодна Махэк₂ (494), які параўноўвае з ням. spinnen і зыходнай формай славянскага кораня лічыць *spend‑, дзе потым было s‑ заменена на ўзмацняльнае ‑r‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прасці; смактаць, сусліць (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спрада́ць², -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
Тое, што і прасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)