прастрэ́л, -у, м. (разм.).

Прастудная хвароба — востры боль, ламота, калаццё ў паясніцы і іншых частках цела.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прастрэ́л

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. прастрэ́л прастрэ́лы
Р. прастрэ́лу прастрэ́лаў
Д. прастрэ́лу прастрэ́лам
В. прастрэ́л прастрэ́лы
Т. прастрэ́лам прастрэ́ламі
М. прастрэ́ле прастрэ́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прастрэ́л, -лу м., мед. простре́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прастрэ́л, ‑у, м.

Востры боль у паяснічнай вобласці, звязаны з захворваннем мышц і нерваў; люмбага.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

люмба́га, нескл., н. (спец.).

Востры боль у паясніцы; прастрэл.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

люмба́га, нескл., н.

Востры боль у паясніцы; прастрэл.

[Лац. lumbago.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

простре́л​I (острые боли в поясничной области) прастрэ́л, -лу м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ту́быць ‘назва зёлкі’: вуньдзіка — тубыць, а гэта прастрэл (ад апуду) (мёрск., Наша слова, 2008, 7 траўня). Несумненна, суадносіцца з іншымі назвамі лекавых ці чароўных раслін нітубіч, нятубіц і, мажліва, нятупнік (гл.), табуізаваныя назвы якіх шыфруюць іх месцазнаходжанне і прызначэнне; *‑ту(т) быць — літаральна ‘якая тут павінна знаходзіцца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пасыкну́цца 1 ’паімкнуцца што-н. зрабіць’ (бераст., Сцяшк. Сл.), пасыка́цца ’выклікацца на якую-н. справу’, ’кідацца’ (Нас.), пасыка́нне ’парыў’, насыка́ць ’выстаўляцца наперад’ (Нас. Доп.), ’соваць нос’, пасы́кнуцца ’вытыркнуцца’ (Грыг.). Балтызм. Параўн. літ. síekti ’імкнуцца’, pasíekti ’дасягнуць (дасягнуць) мэты’. Сюды ж укр. сікатися ’кідацца’, ’прыдзірацца’, ’спрабаваць зрабіць што-небудзь’.

◎ Пасыкну́цца 2 ’пахіснуцца’ (ТС). Да *сікну́ць, напрыклад, у выразе драг. спіна сыкнула ’прастрэл у спіне’ (Лучыц-Федарэц). Відаць, з seknęticnpacn. sekti ’сячы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)