прапіса́ць, -ішу́, -ішаш, -іша; -ішы́; -ісаны; зак.
1. каго-што. Аформіць афіцыйным запісам пражыванне каго-н. дзе-н.
П. кватаранта.
2. што. Назначыць (якое-н. лякарства або лячэнне) хвораму.
П. бром. П. пасцельны рэжым.
3. каго (што). Паведаміць у друку пра чые-н. недахопы, дрэнныя ўчынкі і пад. (разм.).
П. лайдака ў газеце.
4. Правесці пэўны час пішучы.
Цэлую ноч прапісаў.
|| незак. прапі́сваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прапі́сванне, -я, н. і прапі́ска, -і, ДМ -пісцы, ж. (да 1 знач.).
|| прым. прапі́сачны, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прапіса́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прапішу́ |
прапі́шам |
| 2-я ас. |
прапі́шаш |
прапі́шаце |
| 3-я ас. |
прапі́ша |
прапі́шуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прапіса́ў |
прапіса́лі |
| ж. |
прапіса́ла |
| н. |
прапіса́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прапішы́ |
прапішы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прапіса́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прапіса́ць сов., в разн. знач. прописа́ть;
п. кватара́нта — прописа́ть квартира́нта;
п. ляка́рства — прописа́ть лека́рство;
п. у газе́це — прописа́ть в газе́те;
уве́сь дзень ~са́ў — весь день прописа́л;
◊ п. і́жыцу — (каму) прописа́ть и́жицу (кому)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прапіса́ць, ‑пішу, ‑пішаш, ‑піша; зак.
1. каго. Афіцыйна зарэгістраваць факт пражывання каго‑н. дзе‑н. Прапісаць кватарантаў. □ Праўда, без даведкі ў горадзе не прапішуць, і на работу ўладкавацца цяжка, і на вучобу не паступіш. Савіцкі.
2. што і з інф. Выпісаць, назначыць (якое‑н. лякарства, лячэнне). Прапісаць лякарства. Прапісаць пасцельны рэжым хвораму.
3. што і без дап. Пісаць некаторы час. Прапісаць увесь дзень.
4. каго. Разм. Паведаміць у друку аб чыіх‑н. учынках, паводзінах і пад. [Праціеўскі:] Ну, а як ён цябе ў газету прапісаў?! Чорны.
•••
Прапісаць іжыцу каму — зрабіць строгае ўнушэнне, прачытаць натацыю, адлупцаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патаго́нны, -ая, -ае.
1. Які выклікае пот.
Прапісаць патагоннае (наз.).
2. перан. Які вымотвае ўсе сілы, эксплуататарскі.
Патагонная сістэма.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
і́жыца, ‑ы, ж.
Назва апошняй літары (у) царкоўнаславянскай і старажытнарускай азбукі, якая абазначала гук «і».
•••
Прапісаць іжыцу каму гл. прапісаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапі́сваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прапісаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прописа́ть сов., в разн. знач. прапіса́ць;
прописа́ть в кварти́ру сестру́ прапіса́ць у кватэ́ру сястру́;
прописа́ть больно́му табле́тки прапіса́ць хво́раму табле́ткі;
весь ве́чер прописа́л уве́сь ве́чар прапіса́ў;
прописа́ть в газе́те прост. прапіса́ць у газе́це;
◊
прописа́ть и́жицу прапіса́ць і́жыцу; по́рткі скро́іць; гаро́ху засы́паць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прапі́саны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад прапісаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапі́сванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. прапісваць — прапісаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)