праламля́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. праламля́е праламля́юць
Прошлы час
м. праламля́ў праламля́лі
ж. праламля́ла
н. праламля́ла

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

праламля́ць несов., физ. преломля́ть; см. пралама́ць 3

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праламля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да праламаць (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пралама́ць, -амлю́, -о́міш, -о́міць; -амі; -ама́ны; зак., што.

1. Зрабіць дзірку, пралом, прабіць наскрозь.

П. сцяну.

П. чэрап.

2. Змяніць напрамак пры пераходзе з аднаго фізічнага асяроддзя ў другое.

Прызма праламала сонечны прамень.

|| незак. прало́мліваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.), прало́мваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.) і праламля́ць, -я́е (да 2 знач.).

|| наз. прало́м, -у, м. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

преломля́ть несов. праламля́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хруста́ль, -ю́, м.

1. Шкло высокай якасці з асобым бляскам, здольнае моцна праламляць святло.

Ваза з хрусталю.

2. зб. Вырабы з такога шкла.

Знізіць цэны на х.

○

Горны хрусталь — празрысты бясколерны мінерал, разнавіднасць кварцу, які выкарыстоўваецца для аптычных і ювелірных вырабаў.

|| прым. хруста́льны, -ая, -ае.

Х. бакал.

Хрустальная ваза.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праламля́цца, ‑яецца; незак.

1. Незак. да праламацца (у 2 знач.).

2. перан. Кніжн. Атрымліваць, набываць іншы, новы сэнс, змест у чым‑н. Хораша, такім чынам, раскрываў крытык эвалюцыю светаўспрымання Брусава, заўважаючы, як супярэчліва праламлялася яна ў змесце і форме яго паэзіі. Лойка.

3. Зал. да праламляць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хруста́ль, ‑ю, м.

1. Шкло высокай якасці, якое мае асобы бляск і здольнасць моцна праламляць святло. Бакалы, вазы і кілішкі са штучнага хрусталю пераліваліся ўсімі колерамі вясёлкі. Шамякін.

2. Вырабы з такога шкла. Сервант запоўнены фарфорам, хрусталём. / у вобразным ужыв. Ёсць хараство і ў гэтых зімах, І ў мёртва-белых тых кілімах, Што віснуць-ззяюць хрусталямі Над занямелымі лясамі. Колас.

3. Тое, што і горны хрусталь. Пацеркі з хрусталю.

•••

Горны хрусталь — празрыстая бясколерная разнавіднасць кварцу, якая выкарыстоўваецца для аптычных і ювелірных вырабаў.

[Ад грэч. krýstallos — крышталь.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)