пракачаны - Пошук

пракача́ны

прыметнік, адносны

	адз.			мн.
	м.	ж.	н.	-
Н.	пракача́ны	пракача́ная	пракача́нае	пракача́ныя
Р.	пракача́нага	пракача́най пракача́нае	пракача́нага	пракача́ных
Д.	пракача́наму	пракача́най	пракача́наму	пракача́ным
В.	пракача́ны (неадуш.) пракача́нага (адуш.)	пракача́ную	пракача́нае	пракача́ныя (неадуш.) пракача́ных (адуш.)
Т.	пракача́ным	пракача́най пракача́наю	пракача́ным	пракача́нымі
М.	пракача́ным	пракача́най	пракача́ным	пракача́ных

Крыніцы: dzsl2007, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пракача́ны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

	адз.			мн.
	м.	ж.	н.	-
Н.	пракача́ны	пракача́ная	пракача́нае	пракача́ныя
Р.	пракача́нага	пракача́най пракача́нае	пракача́нага	пракача́ных
Д.	пракача́наму	пракача́най	пракача́наму	пракача́ным
В.	пракача́ны (неадуш.) пракача́нага (адуш.)	пракача́ную	пракача́нае	пракача́ныя (неадуш.) пракача́ных (адуш.)
Т.	пракача́ным	пракача́най пракача́наю	пракача́ным	пракача́нымі
М.	пракача́ным	пракача́най	пракача́ным	пракача́ных

Кароткая форма: пракача́на.

Крыніцы: dzsl2007, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пракача́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад пракачаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прока́танный^I

1. пакача́ны, вы́качаны; прака́чаны;

2. праката́ны; см. проката́ть^I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Маты́ка, моты́ка, маты́га, маты́чка ’ручная прылада (лапатка) для рыхлення глебы, акучвання агародніны’ (ТСБМ, Тарн., Шат., Сл. ПЗБ, ТС, Бяльк., Бес., Мат. Гом.); матыкава́ць, матыгава́ць, мотыкова́ць ’матычыць’ (Сл. ПЗБ, ТС), маты́чыць, моты́чыты ’тс’ (ТСБМ, Выг. дыс.). Укр. моти́ка ’кірка’, рус. моты́ка, пазней моты́га, ст.-рус. мотыка, польск. motyka, н.-луж. motyja, в.-луж., чэш., славац. motyka, славен. motîka, серб.-харв. мо̀тика, макед., балг. мотика, ст.-слав. мотыка. Прасл. motyka Махэк₂ (375) лічыць вельмі старым, незапазычаным, вылучаючы аснову mat‑, роднаснымі да якой з’яўляюцца: ст.-інд. matyám ’барана, каток’, matī‑kr̥tas ’пабаранаваны, пракачаны’, лац. mateola ’від малатка’, ст.-в.-ням. medela ’плуг’, stein‑mezzo ’камяняр’ (Фасмер, 2, 665; Выгонная, БЛ, 8, 57). Этымолагамі прыводзяцца і ст.-англ. mattoc, англ. mattok, а таксама блізкія да іх уэл. matog, гальск. matog ’матыка’, якія разглядаюць як запазычаныя з народналац. *mattiūka ’матыка’ (Покарны, ZfSlPh, 5, 393) < і.-е. *mat‑ ’капаць, дзяўбці’. Мартынаў (Язык, 72), разглядаючы прасл. лексічную пару kopačь — motyka ’матыка’, прыходзіць да вываду, што motyka з’яўляецца іт. пранікненнем у прасл., якое паступова выцесніла балта-слав. назву матыкі (kopačь).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Verbum