праве́трываць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. праве́трываю праве́трываем
2-я ас. праве́трываеш праве́трываеце
3-я ас. праве́трывае праве́трываюць
Прошлы час
м. праве́трываў праве́трывалі
ж. праве́трывала
н. праве́трывала
Загадны лад
2-я ас. праве́трывай праве́трывайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час праве́трываючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

праве́трываць несов.

1. прям., перен. прове́тривать;

2. прове́тривать, просу́шивать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праве́трываць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да праветрыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праве́трыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.

1. Асвяжыць прытокам свежага паветра.

П. хату.

2. Пад уздзеяннем паветра ачысціць, засцерагчы ад псавання.

П. зімовае адзенне.

|| незак. праве́трываць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. праве́трыванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прове́тривать несов. праве́трываць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праве́трыванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. праветрываць — праветрыць і праветрывацца — праветрыцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праве́трывацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да праветрыцца.

2. Зал. да праветрываць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вентылі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.

Рабіць вентыляцыю (у 1 знач.), праветрываць. Вентыліраваць памяшканне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ветрыць 1 ’сушыць на ветры, праветрываць’ (Нас., Касп., Бяльк.), жыт. ’дзьмуць (аб ветры)’; (перан.) ’круціцца’ (Мат. Гом.); ’выветрываць’ (Яруш.); ’веяць збожжа на ветры’ (Касп., Арх. ГУ; рагач., жыт., Мат. Гом.; докш., карэліц., Янк. Мат., Янк. I, Юрч., Яўс.), палес. ві́трыты, ві́трынне ’ачыстка збожжа на ветры пасля падсейвання яго рэшатам’ (Выг.). Укр. вітрити ’праветрываць’, рус. паўн.-сіб. ветрить ’сушыць на ветры, на марозе, праветрываць’, польск. wietrzyć ’трымаць на свежым паветры’; ’губляць пах, свежасць пад уздзеяннем паветра і цяпла’; ’распадацца, выветрывацца (аб мінералах)’, чэш. větřiti se ’віцца на ветры (аб спадніцы)’, славен. vẹ́triti ’праветрываць’, серб.-харв. ве̏трити, вје̏трити ’праветрываць, выпарвацца (аб газах)’; ’плаваць пад ветразем’; ’хутка махаць крыламі’, макед. ветрее се, ветри се ’праветрываць’; ’выжываць з розуму’, балг. ветрея ’выветрываць, праветрываць’; ’выдыхацца, выветрывацца’; ’махаць (хусткай, флагам)’, ветрея се ’калыхацца ад ветру’. Прасл. дзеяслоў větr‑it‑i, які ўтварыўся пры дапамозе суф. ‑i‑ti (< ‑ě‑ti). Да ве́цер (гл.).

Ветрыць 2 ’пазнаваць, вызначаць што-небудзь, прынюхвацца да ветру, чуць нюхам’ (КТС). Укр. ві́трити ’нюхаць паветра (аб сабаку)’, рус. ветрить ’валодаць здольнасцю адшукваць дзічыну нюхам «па ветры»’, польск. wietrzyć ’шукаць, сачыць, чуць нюхам’, чэш. větřiti ’чуць нюхам (аб сабаку, каню)’, славац. vetriť ’тс’, серб.-харв. ве̏трити, вје̏трити ’чуць нюхам пах, які прыносіцца ветрам’. Прасл. větriti (суф. ‑i‑ti < ‑ě‑ti). Да вецер (гл.). Лексема větrъ, ад якой утварыўся дзеяслоў, мела пераноснае значэнне ’пах’, якое сёння мы маем, напр., у чэш. народн. větry ’страўнікавыя газы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

праве́трыванне ср.

1. прове́тривание;

2. прове́тривание, просу́шивание;

1, 2 см. праве́трываць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)