праве́трывацца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
праве́трываюся |
праве́трываемся |
| 2-я ас. |
праве́трываешся |
праве́трываецеся |
| 3-я ас. |
праве́трываецца |
праве́трываюцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
праве́трываўся |
праве́трываліся |
| ж. |
праве́трывалася |
| н. |
праве́трывалася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
праве́трывайся |
праве́трывайцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
праве́трываючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
праве́трывацца несов.
1. прям., перен. прове́триваться;
2. прове́триваться, просу́шиваться;
1, 2 см. праве́трыцца;
3. страд. прове́триваться; просу́шиваться; см. праве́трываць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праве́трывацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да праветрыцца.
2. Зал. да праветрываць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праве́трыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ачысціцца ад дрэннага паветра прытокам свежага; прасушыцца на ветры.
Пакой добра праветрыўся.
Зерне праветрылася.
2. Асвяжыцца, пабыць на свежым паветры.
3. перан. Развеяцца, набрацца новых уражанняў, заняцца чым-н. дзеля адпачынку, забавы (разм.).
Трэба паехаць у падарожжа, каб п.
|| незак. праве́трывацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. праве́трыванне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ве́траць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ае; незак. (разм.).
Прасушвацца, праветрывацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прове́триваться возвр., страд. праве́трывацца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праве́трыванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. праветрываць — праветрыць і праветрывацца — праветрыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ве́траць, ‑ае; незак.
Разм. Прасушвацца, праветрывацца. Хлеб, вядома, застаўся некранутым і ветраў пад страхою, аж пакуль не высыхаў на сухар. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ветрыцца 1 ’праветрывацца, сушыцца’ (Нас.). Да ветрыць 1 тое ж польск. wietrzyć się ’праветрывацца’; ’падпадаць пад дзеянне свежага паветра’, серб. ве̏трити се ’тс’.
Ветрыцца 2 ’прастуджвацца, асвяжацца’ (Нас.). Да ветрыцца 1.
Ветрыцца 3 ’хадзіць без справы, бадзяцца, швэндацца’ (карэліц., Янк. Мат.). Да дзеяслова ветрыцца 1, у якога павінна было быць таксама значэнне ’знаходзіцца на паветры’ → ’псавацца пад уздзеяннем ветру’ → ’быць ветраным, легкадумным, ветрагонам’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ветраць ’прасушвацца, праветрывацца, знаходзіцца на ветры’ (КТС), вятрэ́ець (безасаб.) ’знаходзіцца, сушыцца на ветры’ (Нас.), рус. кастр. ве́трять ’сохнуць на ветры’; ’засыхаць, чарствець (аб хлебе)’; ’віцца на ветры’, чэш. větrati распадацца, выветрывацца (аб скале)’. Непераходны дзеяслоў стану, утвораны ад назоўніка větrь (гл. вецер) і суфікса ‑a‑ti, які пасля быў выцеснены прадуктыўным суф. ‑i‑ti (< ‑ě‑tі), гл. ветрыць 1. Да яго семантычна блізка стаіць бел. пятрэ́ць ’сохнуць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)