по́тны, -ая, -ае.
1. Пакрыты потам.
П. твар.
2. Тое, што і запацелы.
Потныя шыбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по́тны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
по́тны |
по́тная |
по́тнае |
по́тныя |
| Р. |
по́тнага |
по́тнай
по́тнае |
по́тнага |
по́тных |
| Д. |
по́тнаму |
по́тнай |
по́тнаму |
по́тным |
| В. |
по́тны (неадуш.)
по́тнага (адуш.) |
по́тную |
по́тнае |
по́тныя (неадуш.)
по́тных (адуш.) |
| Т. |
по́тным |
по́тнай
по́тнаю |
по́тным |
по́тнымі |
| М. |
по́тным |
по́тнай |
по́тным |
по́тных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
по́тны в разн. знач. по́тный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Пакрыты потам. Сціхлі і музыканты.. Яны выціралі хусцінкамі потныя твары. Лынькоў. Кісель нарэшце скончыў сваю прамову і, выціраючы хусткай шыю і шырокі потны лоб, пайшоў на сваё месца ў прэзідыуме. Паслядовіч.
2. Тое, што і запацелы. Потныя шыбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
потны, спацелы, успацелы, спатнелы, запацелы, мокры, узмакрэлы / пра каня: узмылены
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спаце́лы, -ая, -ае.
1. Потны, пакрыты потам.
С. твар.
2. Запацелы, пакрыты вільгаццю.
Спацелыя шыбы.
|| наз. спаце́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зацяга́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад зацягаць.
2. у знач. прым. Змучаны працяглай цяжкай працай. Сяляне галоднай Хеўсурэтыі.. скакалі па вуліцах Тбілісі на зацяганых плячах. Самуйлёнак.
3. у знач. прым. Пашарпаны, заношаны. Увесь потны, у зацяганым сінім плашчы і кірзавых ботах, .. [Ігнат Апанасавіч] вяртаўся з калектыўнага саду. Паслядовіч. // перан. Апошлены, збіты. Зацяганы выраз. Зацяганыя словы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спаце́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Пакрыты потам; потны. Змораны, спацелы, я адчапіў бароны, каб ехаць на абед. Грамовіч. Жанчыны сядзяць на мяхах, выціраюць спацелыя твары. Асіпенка. Госць пачынае пацепваць плячыма, бо спацелая кашуля ліпне да цела. Карамазаў.
2. Пакрыты вільгаццю; запацелы. Макар працёр спацелую шыбу далоняй і прыпаў да рамы. Дуброўскі. Ужо не было чаго і рабіць, а брыгадзір Апанас Высеўка ўсё хадзіў між тых пахучых мэдлікаў ды спацелыя каласы гладзіў. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мокры ’насычаны вільгаццю’, ’дажджлівы’, ’сыры’, ’потны’, ’гразкі’, ’прамоклы’, навагр. ’вараны (аб ежы)’ (ТСБМ, Яруш., Сцяшк., Жд. 1, Бяльк., ТС, Сл. ПЗБ), мокрасць ’сырасць, вільгаць’ (Нас.), ст.-бел. мокрый ’пакрыты, насычаны вадою, вільгаццю’, ’сыры’, ’балоцісты’ (Булахаў, Гіст., 137). Укр. мокрий, рус. мокрый, польск., в.-луж. mokry, палаб. mükrĕ, н.-луж. mokšy, чэш., славац. mokrý, славен. móker, серб.-харв. мо̏кар, макед. мокар, балг. мокър, ст.-слав. мокръ. Прасл. mokrъ, утворанае ад асновы *mok‑ і суфікса ‑ro‑ (Фасмер, 2, 641; Махэк₂, 372; Бязлай, 2, 192). Параўн. таксама мачыць, мокнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)