по́водI м. (зацепка) зачэ́пка, -кі ж.; прычы́на, -ны ж., падста́ва, -вы ж.; вы́падак, -дка м.; разг. наго́да, -ды ж.;
по́вод для ссо́ры зачэ́пка для сва́ркі;
придира́ться по вся́кому по́воду чапля́цца з любо́й наго́ды;
э́то не причи́на, а по́вод гэ́та не прычы́на, а зачэ́пка;
кассацио́нный по́вод прычы́на для каса́цыі;
◊
дать по́вод даць падста́ву;
по по́воду (чего) нако́нт (чаго), у су́вязі з чым;
без вся́кого по́вода без дай-прычы́ны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́водII (у коня) по́вад, -да м.; павадо́к, -дка́ м.;
вести́ коня́ в поводу́ ве́сці каня́ на по́вадзе;
◊
на поводу́ на павадку́ (по́вадзе).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наго́да ж., разг. слу́чай м., по́вод м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падста́ва I ж. основа́ние ср.; по́вод м., предло́г м.;
мець ~вы — име́ть основа́ния;
п. для сва́ркі — предло́г (основа́ние, по́вод) для ссо́ры;
◊ даць ~ву — дать по́вод
падста́ва II ж., уст. (сменные лошади) подста́ва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зачэ́пка ж.
1. (действие) заце́пка;
2. (приспособление) заце́пка, заце́па, заце́п м.;
3. перен. (причина) заце́пка; предло́г м., по́вод м.;
з. для сва́ркі — заце́пка (предло́г, по́вод) для ссо́ры
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падражні́цца (з кім) сов., разг.
1. подразни́ть (кого);
2. (дать повод надеяться) посули́ть (кому), пообеща́ть (кому)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
По́вад 1 ’прывязаная да аброці вяроўка або рэмень, на якіх водзяць каня (цяля, карову)’ (ТСБМ, Янк. 1, Янк. Мат., Шат., Касп., Маслен., Сл. ПЗБ, Мат. Гом.), по́выд (Бяльк.) ’тс’; ’сцябло гарбуза’ (Мат. Гом.), по́вод ’тс’ (Шатал., ТС), по́вад ’гульня: гульцы становяцца ў лінію, бяруцца за рукі, утвараючы “повад”’ (ЭБ), ст.-бел. поводъ ’кіраванне’ (1596). Укр. по́від, рус. по́вад, польск. powód, серб.-харв. по́вод ’повад’. Прасл. *povodъ ад *povoditi, параўн. пово́дить ’кіраваць валамі ў вупражы’ (Маслен.) < *po‑ і *voditi, ст.-бел. водца ’вуздэчка’, чэш. vodítko ’аброжак, павадок’. Гл. вадзіць, весці.
По́вад 2 ’парода (жывёлы)’ (Касп.). Ст.-укр. поводъ ’пачатак, паходжанне’, рус. па́вод ’парода’, чэш. původ ’паходжанне’, славац. pȏvod ’тс’, параўн. яшчэ вывадак, рус. заво́д (гл.) ’гаспадарка па развядзенні жывёлы’. Да повад 1 (гл.).
По́вад 3 ’прычына, падстава’ (ТСБМ). Ст.-бел. поводъ ’падстава’ (1423). Да повад 1 (гл.); што да семантыкі, параўн. англ. breed ’парода’ > ’быць прычынай чаго, выклікаць што’. З іншай прэфіксацыяй параўн. пры́вад (прівод) ’слушнасць, дарэчнасць’ (Нар. лекс.), гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падра́жнівацца (з кім) несов., разг.
1. дразни́ть (кого), подра́знивать (кого); дразни́ться;
2. (давать повод надеяться) сули́ть (кому), обеща́ть (кому)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́вад ж. по́вод;
адпусці́ць павады́ — отпусти́ть пово́дья;
◊ (быць, ісці́) на ~дзе — (у каго) (быть, идти́) на поводу́ (у кого)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)