пе́вень

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. пе́вень пе́ўні
Р. пе́ўня пе́ўняў
Д. пе́ўню пе́ўням
В. пе́ўня пе́ўняў
Т. пе́ўнем пе́ўнямі
М. пе́ўні пе́ўнях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дзю́бацца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -аецца; незак.

1. Пра птушак: мець звычку дзюбаць каго-н.

Гусі дзюбаюцца.

2. Біць дзюбай адзін аднаго.

Пеўні дзюбаюцца на сметніку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзяўбці́ся, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -бе́цца; дзёўбся, дзяўбла́ся, -ло́ся; незак.

1. Мець звычку біцца дзюбай (пра птушак; разм.).

Гэты певень дзяўбецца.

2. Дзяўбці адзін аднаго.

Два пеўні дзяўбуцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каро́він, ‑а.

Які належыць карове. Каровіна малако. □ Закрычалі пеўні, данёсся каровы рык. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перадзяўбці́ся, ‑бецца; зак.

Разм. Падзяўбціся паміж сабой або з усімі, многімі. Перадзяўбліся пеўні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

здзяўбці́, -о́ў, -бе́ш, -бе́; здзяўбём, здзеўбяце́, здзяўбу́ць; здзёўб, здзяўбла́, -ло́; -бі́; здзяўба́ны і здзёўбаны; зак., што.

1. Дзеўбучы, з’есці.

Кураняты здзяўблі тварог.

2. Дзеўбучы, зрабіць ямкі; параніць у многіх месцах.

Пеўні здзяўблі адзін аднаго.

Пешняй здзяўблі тратуар.

|| незак. здзёўбваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кураса́дня, ‑і, ж.

Разм. Перакладзіна ў куратніку, на якую куры садзяцца на ноч; седала. Першыя пеўні прапяялі на курасаднях пад страхою. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пана́длівы, ‑ая, ‑ае.

Які панадзіўся рабіць што‑н. непажаданае, лёгка паддаецца на што‑н. непажаданае. Панадлівы хадзіць у шкоду. □ [Домна:] — Два пеўні ёсць — адзін дужа панадлівы ў грады. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паадска́кваць і паадско́кваць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Адскочыць — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. Пеўні паадскаквалі адзін ад другога. Мячы паадскаквалі ад сцяны. □ Паадскаквала на папары зялёная травіца. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перахітры́ць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.

Перамагчы хітрасцю, абхітрыць. Хлопцы браліся дужацца і, падскакваючы, нібы два пеўні, намагаліся адзін аднаго перахітрыць, падставіць ножку і пакласці, як кажуць, на абедзве лапаткі. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)