Перла (пэрла) ’панцак’ (глыб., ЛА, 4). З пе́рл(а) ’жэмчуг’ у выніку пераносу значэння паводле падабенства колерам ячных круп з жэмчугам. Параўн. рус. перлавая крупа > перловка ’тс’, перловый цвет ’жамчужны, белы, з шызым адценнем’ (Даль, 3, 101).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пе́рці

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пру́ про́м
2-я ас. прэ́ш праце́
3-я ас. прэ́ пру́ць
Прошлы час
м. пё́р пе́рлі
ж. пе́рла
н. пе́рла
Загадны лад
2-я ас. пры́ пры́це

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пе́рл

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. пе́рл пе́рлы
Р. пе́рла пе́рлаў
Д. пе́рлу пе́рлам
В. пе́рл пе́рлы
Т. пе́рлам пе́рламі
М. пе́рле пе́рлах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

перл прям., перен. перл, род. пе́рла м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перл (род. пе́рла) м., прям., перен. перл

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адпе́рці, адапру́, адапро́ш, адапро́; адапро́м, адапраце́, адапру́ць; адпёр, -пе́рла; адапры́; адпёрты; зак., што.

Адчыніць, зняўшы запоры.

А. дзверы.

|| незак. адпіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

папе́рці, -пру́, -прэ́ш, -прэ́; -про́м, -праце́, -пру́ць; -пёр, -пе́рла; -пры́; зак. (разм.).

1. Пачаць перці.

2. каго (што). Выгнаць, груба прагнаць.

Лайдака паперлі з работы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

распе́рці, разапру́, разапрэ́ш, разапрэ́; разапро́м, разапраце́; пр. распёр, ‑пе́рла.

Зак. да распіраць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абапе́рці і апе́рці, -пру́, -прэ́ш. -прэ́; -про́м, -праце́, -пру́ць; абапёр, -пе́рла; абапры́; абапёрты; зак., што.

Паставіць, прыставіць, упіраючы ў што-н., каб надаць чаму-н. большую ўстойлівасць.

А. локці аб стол.

|| незак. абапіра́ць і апіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падпе́рці, падапру́, падапрэ́ш, падапрэ́; падапро́м, падапраце́, падапру́ць; падпёр, -пе́рла; падапры́; -пёрты; зак.

1. чым, што. Паставіць падпорку для падтрымкі чаго-н., падтрымаць чым-н.

2. асаб. і безас. Пра наступленне крайняй неабходнасці (разм.).

Такая нявыкрутка падперла.

|| незак. падпіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)