перасяля́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
перасяля́ю |
перасяля́ем |
| 2-я ас. |
перасяля́еш |
перасяля́еце |
| 3-я ас. |
перасяля́е |
перасяля́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
перасяля́ў |
перасяля́лі |
| ж. |
перасяля́ла |
| н. |
перасяля́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
перасяля́й |
перасяля́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
перасяля́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
перасяля́ць несов. переселя́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перасяля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да перасяліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перасялі́ць, -сялю́, -се́ліш, -се́ліць; -се́лены; зак., каго (што).
Пасяліць у другім месцы.
П. людзей у новы дом.
|| незак. перасяля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| звар. перасялі́цца, -сялю́ся, -се́лішся, -се́ліцца; незак. перасяля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. перасяле́нне,-я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
переселя́ть несов. перасяля́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перасяле́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. перасяляць — перасяліць і перасяляцца — перасяліцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перасяля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.
1. Незак. да перасяліцца.
2. Зал. да перасяляць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перасяля́цца несов., возвр., страд. переселя́ться; см. перасялі́цца, перасяля́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сялі́ць ’уладкоўваць на незаселеных месцах, пасяляць’ (ТСБМ, Ласт.), сялі́цца ’пасяляцца’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Касп., Сержп. Прымхі). Укр. сели́ти, рус. сели́ть, чэш. sídliti ’жыць, пражываць, знаходзіцца’, славац. sídliť ’насяляць’, серб.-харв. сѐлити ’высяляцца, выязджаць’, славен. selíti ’сяліць’, балг. посе́лвам ’тс’, макед. сели ’перасяляць’. Прасл. *sedliti, дэнамінатыў ад сяло, гл. (Бязлай, 3, 226).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Туры́гаць (туры́гаты) ‘кляваць, торкаць (пра рыбу)’ (кам., Жыв. НС). Да то́ргаць 1 (гл.), аснова змененая для перадачы шматкратнага дзеяння. Параўн. торыгаць, тарыгаць ‘турзаць’ (гл.), чэш. мар. terygať ‘перасяляць’, славац. terigať sa ‘цягнуцца, з цяжкасцю ісці’ — апошнія Махэк₂ (510) разглядае як вынік метатэзы з redygať, што няпэўна; Кралік (610) дапускае кантамінацыю. Варыянтнасць вакалізму характэрная для рэфлексаў прасл. *tъrg, *tьrg, параўн. Варбат, Исследования., 64.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)