пераста́віць, -та́ўлю, -та́віш, -та́віць; -та́ўлены; зак.
1. каго-што. Паставіць на другое месца.
П. лямпу на другі стол.
П. словы ў сказе.
2. што. Зрабіць нанава (хату, печ і пад.), перарабіць.
|| незак. перастаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. перастано́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пераста́віць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пераста́ўлю |
пераста́вім |
| 2-я ас. |
пераста́віш |
пераста́віце |
| 3-я ас. |
пераста́віць |
пераста́вяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пераста́віў |
пераста́вілі |
| ж. |
пераста́віла |
| н. |
пераста́віла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пераста́ў |
пераста́ўце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
пераста́віўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пераста́віць несов., в разн. знач. переста́вить;
п. мэ́блю — переста́вить ме́бель;
п. сло́вы ў ска́зе — переста́вить слова́ в предложе́нии;
п. ха́ту — переста́вить избу́;
п. нагу́ — переста́вить но́гу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пераста́віць, ‑стаўлю, ‑ставіш, ‑ставіць; зак.
1. што. Паставіць на другое месца. Пераставіць лямпу на другі стол. □ [Волька] узяла кветкі і пераставіла на акно, каб не так кідаліся ў вочы. Мікуліч. // Разм. Замяніць парадак чаго‑н. Пераставіць словы ў сказе. □ Можна напісаць на гэту тэму другі твор, .. але ў гэтым — ні замяніць, ні пераставіць нічога нельга, усё зроблена па закону абумоўленасці і неабходнасці. «Полымя».
2. што. Расставіць што‑н. іначай, на іншыя месцы. [Зіна] не толькі прыбрала, а і па-свойму пераставіла і стол, і крэслы, і тахту. Шыцік. Але аднойчы я прынесла смятану з крамы, і слоікі ў халадзільніку выпадкова пераставіла. Савіцкі. // каго. Разм. Размясціць каго‑н. больш зручна для выканання якіх‑н. абавязкаў. Пераставілі людзей, і атрымалася, што тыя ж аперацыі можна рабіць меншай колькасцю рабочых. Шыцік.
3. што. Пабудаваць, зрабіць нанава (хату, печ і пад.), перарабіць. Я з бацькам дуб пілую на штандары (Патрэбна ў хаце пераставіць печ). Гаўрусёў.
4. што. Разм. Перамяніць, перайначыць. — Чалавек, калі захоча, натуру можа пераставіць. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
переста́вить сов. пераста́віць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пераста́ўлены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад пераставіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераста́ўлены в разн. знач. переста́вленный; см. пераста́віць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перакамутава́ць
‘пераключыць, пераставіць што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
перакамуту́ю |
перакамуту́ем |
| 2-я ас. |
перакамуту́еш |
перакамуту́еце |
| 3-я ас. |
перакамуту́е |
перакамуту́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
перакамутава́ў |
перакамутава́лі |
| ж. |
перакамутава́ла |
| н. |
перакамутава́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
перакамуту́й |
перакамуту́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
перакамутава́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
◎ Кілды́шыць ’тармасіць, валтузіць’ (Сцяшк.). Слова балт. паходжання. Параўн. літ. keldinti ’перасунуць, пераставіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перастаўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да пераставіць (у 1–3 знач.).
•••
Ледзь ногі перастаўляць — тое, што і ледзь ногі цягнуць (гл. цягнуць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)