пашале́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. (1 і 2 ас. адз. не ўжыв.). Ашалець, стаць шалёным — пра ўсіх, многіх.

Што вы пашалелі, рабіць такое!

2. Пабыць некаторы час у стане крайняга раздражнення (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пашале́ць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пашале́ю пашале́ем
2-я ас. пашале́еш пашале́еце
3-я ас. пашале́е пашале́юць
Прошлы час
м. пашале́ў пашале́лі
ж. пашале́ла
н. пашале́ла
Загадны лад
2-я ас. пашале́й пашале́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час пашале́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пашале́ць сов

1. (обо всех, многих) перебеси́ться, взбеси́ться;

2. (прийти в крайнее раздражение — обо всех, многих) взбеси́ться, перебеси́ться;

3. (нек-рое время) побеси́ться, посумасше́ствовать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пашале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

1. (1 і 2 ас. адз. не ўжыв.). Ашалець, стаць шалёным — пра ўсіх, многіх. Коні ўжо як бы пашалелі, яны не беглі, а ляцелі, і здавалася, што ўжо ніякая сіла не спыніць іх, не затрымае. Сабаленка.

2. Разм. Пабыць некаторы час у стане крайняга раздражнення. [Беразоўскі:] — Ты, Макар, у пакой не лезь! Ацірайся на кухні. Забаўляй гэтую рыжую Мар’яну. Няхай трохі пашалее Кашч. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

посумасше́ствовать сов., разг. пашале́ць, павар’ява́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ По́шалець: каб це пашалець у зяпа! ’паўтарамесячная гарачка’ (гродз., Шн. 2). Ад шсшець, шал (гл.) пад уплывам пошасць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перебеси́ться сов.

1. (взбеситься — о многих) пашале́ць, падурэ́ць;

2. перен. (остепениться) разг. перашале́ць, перадурэ́ць, перавар’ява́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

побеси́ться

1. разг. (некоторое время) пашале́ць; (побесноваться) павар’ява́цца; (позлиться) пазлава́ць;

2. перен. (порезвиться) прост. падурэ́ць, (долго) пападу́рваць, пападурэ́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

посходи́ть сов., разг.

1. пазыхо́дзіць;

посходи́ть с мест пазыхо́дзіць з ме́сцаў;

2. (с ума) разг. павар’яце́ць, пашале́ць, падурне́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)