пачы́м, прысл. (разм.) Колькі каштуе, па якой цане.
П. тварог? П. яблыкі?
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пачы́м
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| пачы́м |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пачы́м нареч., разг. (по какой цене) почём;
◊ пазна́ць, п. фунт лі́ха — узна́ть, почём фунт ли́ха
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пачы́м, прысл.
Разм.
1. пытальнае. Колькі каштуе? Па якой цане? — Вам нічога Вольга не казала? — звярнуўся дзядзька да Марыны Сцяпанаўны. — Пачым яна тварог прадала? Корбан.
2. адноснае. Ужываецца ў якасці злучальнага слова ў даданым дапаўняльным сказе; адпавядае словам: «за якую цану», «колькі каштуе». Ён спытаў, пачым кілаграм сліў.
•••
Ведаць, пачым фунт ліха гл. ведаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пачы́м ’чаму, адкуль, як’ (Нас.). З рус. почём, перакладзенага на бел. мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уве́даць сов. узна́ть; позна́ть;
◊ у., пачы́м фунт лі́ха — узна́ть, почём фунт ли́ха
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
папагалада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Галадаць доўга, неаднаразова. Немцы хлопца адпусцілі дамоў (было гэта восенню сорак першага), але і ён адчуў, пачым фунт ліха: і папагаладаў, і папакарміў вошай. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лі́ха, -а, н.
1. Няшчасце, зло, бяда.
Да ўсякага л. прывыкнуць можна.
2. У фальклоры: нячыстая сіла, чорт.
◊
Ведаць, пачым фунт ліха (разм.) — пазнаць, як цяжка жыць у горы, нястачы.
Да ліха (разм.) — вельмі многа.
Ліха яго бяры (разм.) — адносіцца абыякава да чаго-н.
Не памінай (не памінайце) ліхам (разм.) — не ўспамінай(успамінайце) блага.
Як на (тое) ліха (разм.) — не ў пару, не да месца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ли́хоI сущ. лі́ха, -ха ср.;
◊
помина́ть ли́хом успаміна́ць лі́хам;
узна́ть почём фунт ли́ха зве́даць пачы́м фунт лі́ха.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фунт I м. (мера веса) фунт;
◊ пазна́ць, пачы́м ф. лі́ха — узна́ть, почём фунт ли́ха
фунт II м.: ф. стэ́рлінгаў фунт сте́рлингов
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)