Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пачу́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пачу́юся |
пачу́емся |
| 2-я ас. |
пачу́ешся |
пачу́ецеся |
| 3-я ас. |
пачу́ецца |
пачу́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пачу́ўся |
пачу́ліся |
| ж. |
пачу́лася |
| н. |
пачу́лася |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
пачу́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пачу́цца сов.
1. послы́шаться, разда́ться;
удалечыні́ пачу́ліся стрэ́лы — вдали́ послы́шались (раздали́сь) вы́стрелы;
2. безл. послы́шаться, почу́диться, показа́ться;
ды табе́ гэ́та про́ста пачу́лася — да тебе́ э́то про́сто почу́дилось (показа́лось);
3. разг. почу́вствоваться;
пачу́ўся пах бэ́зу — почу́вствовался за́пах сире́ни;
4. разг. почу́вствовать себя́;
п. ў гасця́х, як до́ма — почу́вствовать себя́ в гостя́х, как до́ма
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пачу́цца, ‑чуецца; зак.
1. Стаць чутным; загучаць. Недзе празвінела піла, пачуўся стук малаткоў, залязгалі гусеніцы крана. Гурскі. Быццам па сігналу, пачаў сціхаць людскі гоман, і ў цішыні раптам пачулася вуркатанне матора. Карпаў.
2. Разм. Адчуць сябе. Настаўнікі з вялікаю прыемнасцю выкупаліся, папесціўшы голае цела на гарачым пяску прыбярэжжа, асвяжыліся і пачуліся як не трэба лепей. Колас. А ці ёсць гарады, Каб зайшоў і адразу пачуўся, Быццам жыў тут заўжды, А сягоння з дарогі вярнуўся? Лужанін.
3. Разм. Адчуцца, успрыняцца органамі пачуццяў. Нейкая недабрата пачулася яшчэ з вясны: Марына часам злёгку тэмпературыла, слабела, яе адольвала стома. Марціновіч. І сцэна ажыла, — лісты затрапяталі, і ветрык зашумеў у бэзавых кустах, пачуўся нават ружаў пах. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чу́цца, чу́юся, чу́ешся, чу́ецца; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць чутным, успрымацца на слых.
Чулася музыка.
Чуўся смех.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Успрымацца органамі пачуццяў; адчувацца.
Чуецца пах кветак.
У песні чуўся смутак і жальба.
3. у знач. пабочн. сл. чу́ецца, чу́лася. Адчувацца, думацца.
Яна ківала галавой, але, чулася, была занята сваімі думкамі.
4. як або якім чынам. Адчуваць сябе, быць у пэўным стане.
Добра чулася нам у лесе.
|| зак. пачу́цца, -чу́ецца (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
почу́вствоваться адчу́цца; пачу́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разда́цца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -да́сца, -даду́цца; разда́ўся, -дала́ся, -ло́ся; -да́йся; зак.
Пра гукі: прагучаць, пачуцца.
|| незак. раздава́цца, -дае́цца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прычу́цца, ‑чуецца; зак.
Разм. Пачуцца, здацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
послы́шаться сов. пачу́цца; (показаться) безл. зда́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разда́тьсяII сов. (прозвучать) прагуча́ць, пачу́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)