пачува́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пачува́ю |
пачува́ем |
| 2-я ас. |
пачува́еш |
пачува́еце |
| 3-я ас. |
пачува́е |
пачува́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пачува́ў |
пачува́лі |
| ж. |
пачува́ла |
| н. |
пачува́ла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
пачува́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пачува́ць несов., разг. чу́вствоватъ;
як вы сябе́ ~ва́еце? — как вы себя́ чу́вствуете?
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пачува́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Адчуваць. Хоць камандуючаму ўжо трэцюю ноч амаль не даводзілася спаць, ён пачуваў сябе добра. Мележ. [Агурскі:] — А як пачуваеш сябе — не хворая? Можа стамілася? Можа цяжка табе? Скрыган. Пачуваў сябе сёння Аляксей імяніннікам, які мае права цешыцца сам і цешыць другіх. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пачува́ць ’адчуваць сябе, прадчуваць’ (ТСБМ, Гарэц., Нас., Шат.), пачува́нне ’адчуванне’ (ТСБМ, Нас.). Укр. почува́ти, почува́ння, польск. poczuwać, poczuwanie, серб.-харв. чу́вати — ітэратыў прасл. čuti > чуць (гл.). Прасл. форма з’яўляецца працягам і.-е. *(s)kēu̯‑ ’звяртаць увагу на што-н., слухаць, адчуваць, прыкмеціць, выявіць’ (Міклашыч, 37; Бернекер, 1, 162–3; Трубачоў, Эт. сл., 4, 134–136; SP, 2, 295–297).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пачува́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Тое, што і пачуваць. Лабановіч пачуваўся добра і вольна і ўвесь час вёў размову то з гаспадарамі, то з паненкамі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чу́вствовать несов. адчува́ць; пачува́ць; (со словом себя — ещё) пачува́цца;
чу́вствовать хо́лод адчува́ць хо́лад;
чу́вствовать ра́дость адчува́ць ра́дасць;
чу́вствовать му́зыку адчува́ць му́зыку;
чу́вствовать боль в ноге́ адчува́ць боль у назе́;
чу́вствовать себя́ лу́чше адчува́ць (пачува́ць) сябе́ (пачува́цца) лепш;
◊
как вы себя́ чу́вствуете? (вопрос о состоянии здоровья) як вы сябе́ пачува́еце (адчува́еце)?, як вы пачува́ецеся?, як вы ма́ецеся?;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
привя́зываться
1. (привязывать себя, прикрепляться) прывя́звацца;
2. перен. (чувствовать привязанность) адчува́ць (пачува́ць, мець) прыхі́льнасць (сімпа́тыю, лю́басць, любо́ў, замілава́нне, адда́насць); (любить) любі́ць; (привыкать) прывыка́ць;
3. перен. (придираться, приставать) чапля́цца, прывя́звацца, прыдзіра́цца;
4. страд. прывя́звацца; см. привя́зывать 1, 2.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)