патрапля́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. патрапля́ю патрапля́ем
2-я ас. патрапля́еш патрапля́еце
3-я ас. патрапля́е патрапля́юць
Прошлы час
м. патрапля́ў патрапля́лі
ж. патрапля́ла
н. патрапля́ла
Загадны лад
2-я ас. патрапля́й патрапля́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час патрапля́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

патрапля́ць несов., разг.

1. (бросив или выстрелив) попада́ть;

2. (метко и кстати говорить) попада́ть, уга́дывать;

3. (проходить куда-л.) попада́ть;

4. угожда́ть, потрафля́ть;

1-4 см. патра́піць 1-3, 6

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

патрапля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да патрапіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

патра́піць, -плю, -піш, -піць; зак. (разм.).

1. у каго-што, на што. Папасці, пацэліць.

Не п. рукой у рукаў.

2. Апынуцца дзе-н., трапіць куды-н.

Як ты сёння патрапіла аж у горад?

3. каму. Дагадзіць.

Яму цяжка п.

4. з інф. Змагчы, здолець зрабіць што-н.

Я не патрапіў дакладна адказаць ім.

|| незак. патрапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

потрафля́ть несов.

1. (угождать) прост. патрапля́ць, дагаджа́ць;

2. (делать так, как требуется) разг., уст. патрапля́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уга́дывать несов.

1. (догадываться) уга́дваць;

2. (предусматривать) уга́дваць;

3. (опознавать) прост. пазнава́ць;

4. (случайно давать верный ответ) патрапля́ць; см. угада́ть​ 1—4;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Меркава́ць, міркава́ць, міркува́ць, міргова́ць, міргува́ць, мірґова́ць, мярґава́ць, пін. мэрґоваті, драг. мырґува́тэ ’думаць, разважаць, раіцца, абмяркоўваць, рабіць дапушчэнні’, ’мець намер’, ’рабіць заключэнне’, ’прыкідваць’, ’разлічваць, планаваць’, ’камбінаваць’, ’старацца ўхапіць што-небудзь’, ’патрапляць’, ’мірыць’ (ТСБМ, Грыг., Гарэц., Нас., Бяльк., Шат., Касп., Мядзв., ТС, Сл. Брэс., Сл. ПЗБ, Сцяц., свісл., Сцяшк. Сл.), ’меркавацца, разлічваць, прыстасоўвацца, ладзіць, дамаўляцца, дзяліцца’ (Нас., Юрч.; карэліц., Нар. лекс.; Сл. ПЗБ). Ст.-бел. мерковати, мярковати ’меркаваць’ (XVI ст.). Запазычаны са ст.-польск. miarkować ’мерыць, рэгуляваць’, ’стрымліваць, утаймоўваць’, ’параўноўваць’, miarkować się ’ладзіць, размяркоўвацца’, якое з с.-в.-ням. ці новав.-ням. merken ’разумець’, ’адзначаць’, ’браць пад увагу’, ’назначаць (бялізну)’, ’запамінаць’ (Булыка, Лекс. запазыч., 132; Кюнэ, Poln., 77).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ла́дить​II несов.

1. (налаживать) ла́дзіць, нала́джваць; (чинить) пра́віць;

2. (намереваться) разг. ме́рыцца, наме́рвацца; збіра́цца;

3. (норовить) разг. патрапля́ць у лад; (стараться) стара́цца;

4. (твердить) разг. дзяўбці́;

◊

ла́дить одно́ и то́ же дзяўбці́ адно́ і то́е ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)