пастая́нства, -а, н.
1. Нязменнасць у якіх-н. адносінах якіх-н. уласцівасцей, якасцей, элементаў (спец.).
Закон пастаянства саставу.
2. Адсутнасць зменлівасці, цвёрдасць у чым-н.
П. прывычак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пастая́нства
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
пастая́нства |
| Р. |
пастая́нства |
| Д. |
пастая́нству |
| В. |
пастая́нства |
| Т. |
пастая́нствам |
| М. |
пастая́нстве |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пастая́нства ср. постоя́нство;
зако́н п. саста́ву — зако́н постоя́нства соста́ва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пастая́нства, ‑а, н.
1. Няспыннасць, нязменнасць. Зіна цвёрда верыць у пастаянства тутэйшых сцяжын і дарог, у пастаянства людскіх звычак. Палтаран.
2. Вернасць, адданасць чаму‑н.; цвёрдасць у чым‑н. Пастаянства ў густах. □ «Я не прыхільнік пастаянства, такі ўжо звычай, ведаеце, мой — сягоння — да адной, а заўтра — да другой». Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ізатэрмі́я, -і, ж. (спец.).
Пастаянства тэмпературы.
|| прым. ізатэрмі́чны, -ая, -ае.
І. склад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
барэ́тэр, ‑а, м.
Прыбор для падтрымання пастаянства сілы электрычнага току.
[Англ. barretter.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інварыя́нтнасць, ‑і, ж.
Нязменнасць, пастаянства пры пераўтварэннях, пры пераходзе да новых умоў. Інварыянтнасць фізічных законаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стабіліза́цыя, ‑і, ж.
1. Прывядзенне чаго‑н. да ўстойлівага стану; стан устойлівасці, пастаянства. Стабілізацыя фронту. Стабілізацыя эканомікі.
2. Наданне якому‑н. целу, прадмету, прыстасаванню ўстойлівасці ў час руху. Стабілізацыя кіравальных механізмаў.
3. Забеспячэнне пастаянства якіх‑н. велічынь, сістэмнасці чаго‑н. Стабілізацыя напружання. □ Прымяненне літары «й» у значнай меры садзейнічала ўдасканаленню старабеларускай графічнай сістэмы і некаторай стабілізацыі правапісу. Булыка. // Забеспячэнне ўстойлівасці ўласцівасцей якога‑н. рэчыва пры дапамозе стабілізатараў (у 3 знач.). Стабілізацыя калоідаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
постоя́нство ср.
1. пастая́нства, -ва ср., нязме́ннасць, -ці ж.;
зако́н постоя́нства соста́ва зако́н пастая́нства саста́ву;
2. (верность, неизменная преданность) ве́рнасць, -ці ж., нязме́ннасць, -ці ж.; ста́ласць, -ці ж.;
постоя́нство во взгля́дах ста́ласць у по́глядах.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пастая́нне ’даўгавечнасць чаго-н.’ (Шат.). Славен. postą‑ janje, серб.-харв. nöcTojan > e ’існаванне’. Семантыка бел. лексемы аформілася на бел. тэрыторыі пры ад’ідэацыі ц.-слав. посто*&ни* < постопти ’вытрымаць, працягвацца, пратрымацца’ і бел.-рус. пастаянны — постоянный ’бесперапынны, нязменны, разлічаны на доўгі час’. Апошняя лексема, як і пастаянства ’няспыннасць, нязменнасць’, ’вернасць, адданасць’ (ТСБМ), прыйшлі праз рус., ц.-слав. з паўднёваславянскіх моў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)