партыза́н
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
партыза́н |
партыза́ны |
| Р. |
партыза́на |
партыза́н |
| Д. |
партыза́ну |
партыза́нам |
| В. |
партыза́на |
партыза́н |
| Т. |
партыза́нам |
партыза́намі |
| М. |
партыза́не |
партыза́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
падкасі́ць, -кашу́, -ко́сіш, -ко́сіць; -ко́шаны; зак.
1. што. Падрэзаць касой.
П. траву.
2. перан., каго (што). Зваліць з ног.
Шалёная куля падкасіла партызана.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., каго (што). Адняць сілы, бадзёрасць.
Хвароба падкасіла старога.
|| незак. падко́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перапераза́ць, ‑перажу, ‑пяражаш, ‑пяража; зак.
Разм.
1. каго. Аперазаць каго‑н. накрыж. Пераперазаць партызана кулямётнымі лентамі.
2. што. Аперазаць, падперазаць нанава, іначай. Пераперазаць папружку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пракля́цце, ‑я, н.
Тое, што і праклён. — Пракляцце лютым катам ад мяне, Ад жонкі партызана перадай! Танк. О, пракляцце!.. За што мне Гэткі суджаны лёс? Бачыла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарнано́гі, ‑ая, ‑ае.
1. У якога чорныя ногі; з чорнымі нагамі. Чарнаногія птушкі.
2. Разм. З бруднымі, запэцканымі нагамі. Бачыў [Руневіч] і хлопчыка, які ні слова не сказаў, чарнаногі свіны пастушок, толькі глядзеў на дзядзьку-партызана спадылба. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зухава́тасць, ‑і, ж.
Зухаватыя паводзіны; бойкасць, удаласць, маладзецкасць. Машыну ён вёў з вясёлай зухаватасцю. Яраш, жартаўліва папярэдзіў: — Кірыла, я не застрахаваў свайго жыцця. Шамякін. Партызанская зухаватасць, якая ў крытычны момант ратавала не аднаго партызана, памагла і тут. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
партыза́н, ‑а, м.
Удзельнік узброенай барацьбы, якая вядзецца атрадамі народных мас на акупіраванай тэрыторыі. Усе віталі Міколку, слаўнага машыніста браняпоезда, слаўнага партызана, смелага сына бальшавіка. Лынькоў. Як ішлі ў лясы партызаны На заклятага ворага-пана, — Расступаліся долы і горы, Шляхі значылі сонца і зоры. Купала.
[Фр. partisan.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расстрэ́л, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. расстраляць. // Смяротная кара, якая чыніцца выстралам з агнястрэльнай зброі. Прысудзіць да расстрэлу. □ На золаку, раненька-рана, Расу абабілі варожыя боты... Вялі на расстрэл партызана. Свірка.
2. Спец. Пашкоджанне канала ствала агнястрэльнай зброі (ад працяглай, частай стральбы).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сыгра́ць сов., театр., муз. сыгра́ть;
с. на рая́лі — сыгра́ть на роя́ле;
с. вальс — сыгра́ть вальс;
с. знаёмую п’е́су — сыгра́ть знако́мую пье́су;
с. ро́лю партыза́на — сыгра́ть роль партиза́на
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
натхня́ючы,
1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. цяпер. ад натхняць.
2. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Які натхняе на што‑н. Баявой, натхняючай песні паэта каланізатары баяліся не менш, чым стрэльбы партызана. Бярозкін. Варфаламей Ярашчук — адзін з тых, хто ў натхняючай працы здабывае радасць і шчодра рассыпае яе вакол сябе. «Звязда».
3. Дзеепрысл. незак. ад натхняць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)