папо́ў
прыметнік, прыналежны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
папо́ў |
папо́ва |
папо́ва |
папо́вы |
| Р. |
папо́вага |
папо́вай
папо́вае |
папо́вага |
папо́вых |
| Д. |
папо́ваму |
папо́вай |
папо́ваму |
папо́вым |
| В. |
папо́ў (неадуш.)
папо́вага (адуш.) |
папо́ву |
папо́ва |
папо́вы (неадуш.)
папо́вых (адуш.) |
| Т. |
папо́вым |
папо́вай
папо́ваю |
папо́вым |
папо́вымі |
| М. |
папо́вым |
папо́вай |
папо́вым |
папо́вых |
Крыніцы:
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
папо́ў, ‑ова.
Які належыць папу.
•••
Глядзець на паповы сані гл. глядзець.
Палова вока гл. вока.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́п
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
по́п |
папы́ |
| Р. |
папа́ |
папо́ў |
| Д. |
папу́ |
папа́м |
| В. |
папа́ |
папо́ў |
| Т. |
папо́м |
папа́мі |
| М. |
папе́ |
папа́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
поп¹, папа́, мн. папы́, папо́ў, м. (разм.).
Праваслаўны святар.
|| прым. папо́ўскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сінклі́т, ‑а, М ‑ліце, м.
Гіст. Сход вышэйшых саноўнікаў у Старажытнай Грэцыі. // Група духоўных асоб, духавенства. Цэлы сінкліт папоў, панаехаўшых.. на гадавое свята з навакольных парафій, уваходзіў у царкву. Машара. // перан. Разм. іран. Сход, сукупнасць якіх‑н. асоб.
[Грэч. synklētos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пельме́ні ’маленькія піражкі з цеста, начыненыя мясным або рыбным фаршам’ (ТСБМ). З рус. пельме́ні, якое з комі pelʼńań < комі, удм. pel ’вуха’, ńań ’хлеб’ — назва паводле формы, падобнай да вуха, гл. Папоў, Из истории, 28; Фасмер, 3, 230.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хару́гва, ‑ы, ж.
1. Уст. Баявы сцяг войска. А вецер калыша харугвы палкоў ды чэша барады маскоўскіх паслаў. Вялюгін.
2. Царкоўны сцяг. часцей палотнішча на доўгім дрэўку з вобразамі святых, якое носяць у час рэлігійных свят. Цэлы сінкліт папоў, панаехаўшых сюды нагадавое свята з навакольных парафій, уваходзіў у царкву, за імі.. неслі абразы і харугвы. Машара.
[Ад манг. аронга — знак, сцяг.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
царко́ўнік, ‑а, м.
Разм.
1. Служыцель царквы. Ужо ў сваіх першых творах сын былога парабка і парабчанкі [Кузьма Чорны] выстаўляе на ўсенароднае асмяянне хцівых царкоўнікаў, ксяндзоў, папоў. Вітка. Археалагічныя даследаванні дапамаглі абвергнуць сцвярджэнне царкоўнікаў аб тым, што рэлігія існавала вечна і што ў рэлігійнасці заключаецца самае галоўнае адрозненне чалавека ад жывёлы. Штыхаў.
2. Той, хто адстойвае і прапагандуе рэлігію і царкоўную ідэалогію.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разгільдзя́й ’нядбайны, безадказны ў працы, справах чалавек’ (ТСБМ), разгільдзя́істы ’нядбайны, безадказны’ (Юрч. СНЛ). Запазычана з рус. разгильдя́й, якое, паводле Фасмера (3, 433), утворана аналагічна растрепа́й ’абарванец’ ад загаднай формы (таксама Праабражэнскі, 2, 175) і, магчыма, звязана з рус. ги́ль ’лухта, глупства’. Папоў (Из истории, 35) прапануе версію паходжання ад татарскага ўласнага імя Уразгильды, Уразгильдей, Разгільдей, Разгільдяй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таргу́н ’расліна агурочнік, якую кладуць у агуркі, калі нарыхтоўваюць іх на зіму’ (Растарг., Расл. св.). Параўн. укр. дыял. тургу́н ’эстрагон, Artemisia dracunculus L.’, торгу́н ’птарміка, Achillea ptarmica’, рус. таргу́н, тургу́н ’эстрагон’, польск. tarhun, torhon, toruń ziele ’тс’. Запазычана з тур. tarhun ’тс’, што з араб. tarhun (tharkun) ’тс’ (Брукнер, 21; ЕСУМ, 5, 679), шляхі пранікнення няясныя (Папоў, Из истории, 73).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)