па́н

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. па́н паны́
Р. па́на пано́ў
Д. па́ну пана́м
В. па́на пано́ў
Т. па́нам пана́мі
М. па́не пана́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

па́нства, -а, н.

1. зб. Паны.

2. Панаванне, улада паноў.

3. Спешчанасць, імкненне жыць у раскошы, пагардлівыя адносіны да працы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

яснавяльмо́жнасць, ‑і, ж.

Гіст. Тытулаванне польскіх паноў і ўкраінскіх гетманаў (ужывалася з займеннікамі ваша, яго, яе, іх).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тахці́ць, ‑хчу, ‑хціш, ‑хціць; незак.

Абл. Гаціць, пракладваць дарогу праз балоцістае месца. Паноў — хоць грэблі тахці імі. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праўдашука́льнік, ‑а, м.

Той, хто дамагаецца праўды, справядлівасці. Аксён Каль — праўдашукальнік, які ўсёй істотай ненавідзіць паноў і чыноўнікаў. Казека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зазвы́чай, прысл.

Разм. Звычайна. Ва ўсіх кутках пан Вольскі палічыў восем шаф. Гэтыя шафы зазвычай прывозілі з сабою маладыя жонкі паноў Вашамірскіх. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закляймі́ць, ‑кляймлю, ‑кляйміш, ‑кляйміць; зак., каго-што.

Тое, што і заклеймаваць. Закляйміць дваццаць пнёў лесу. □ З пагардай закляйміў Купала агіднае, паразітычнае жыццё паноў. Івашын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

голь, ‑і, ж.

Разм. Тое, што і галота. — Ну, вось вам і праўда, — адказвае.. пан, — голь нямытая, працаваць вам заўсёды на нас, паноў. Нар. казка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазнішча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Знішчыць усіх, многіх або ўсё, многае. Пазнішчаць ваўкоў. Пазнішчаць лясы. □ Іграе дудка, іграе, а прыйдзе час — усіх паноў пазнішчае. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крывапі́вец, ‑піўца, м.

Пагард. Пра чалавека, які жорстка прыгнятае, эксплуатуе каго‑н. Як толькі магла не любіць душа, сэрца, усё пачуццё чалавека-крывапіўца, — так адносілася Ганна да паноў. Нікановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)