пазна́нне

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз.
Н. пазна́нне
Р. пазна́ння
Д. пазна́нню
В. пазна́нне
Т. пазна́ннем
М. пазна́нні

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гнасеало́гія, ‑і, ж.

Філасофскае вучэнне аб працэсе пазнання, аб крыніцах, фермах і магчымасці пазнання; тэорыя пазнання.

[Ад грэч. gnōsis — веданне і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гнасеало́гія, -і, ж.

У філасофіі: тэорыя пазнання.

|| прым. гнасеалагі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пазна́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. пазнаць (у 2 знач.).

2. Працэс аб’ектыўнага азнаямлення з акаляючым светам; здольнасць пазнаваць. Працэс пазнання. Навуковы метад пазнання. □ Душа [Вялічкі] раскрылася для пазнання свету, яна шукала гэтага пазнання. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сенсуалі́зм, ‑у, м.

Кірунак у тэорыі пазнання, які прызнае адчуванні, пачуцці галоўнай крыніцай пазнання.

[Фр. sensualisme ад лац. sensus — пачуццё, адчуванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сенсуалі́зм, -у, м.

Філасофскі кірунак, які прызнае адчуванне, успрыманне адзінай крыніцай пазнання.

|| прым. сенсуалісты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

агнастыцы́зм, -у, м.

Ідэалістычнае філасофскае вучэнне, якое адмаўляе магчымасці пазнання аб’ектыўнага свету і яго заканамернасцей.

|| прым. агнасты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пазна́нне, -я, н.

1. гл. пазнаць.

2. мн. -і, -яў. Набыццё ведаў, спасціжэнне заканамернасцей аб’ектыўнага свету.

П. законаў прыроды.

Тэорыя пазнання.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сузіра́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. сузіраць.

2. Паглыбленасць у свой унутраны духоўны свет.

3. У філасофіі — пачатковая ступень пазнання, пачуццёвая форма адлюстравання рэчаіснасці ў свядомасці чалавека. Ад жывога сузірання да абстрактнага мыслення і ад яго да практыкі — такі дыялектычны шлях пазнання ісціны, пазнання аб’ектыўнай рэальнасці. Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сузіра́нне, -я, н.

1. гл. сузіраць.

2. У філасофіі: працэс непасрэднага ўспрымання рэчаіснасці, пачатковая пачуццёвая ступень пазнання.

Ад жывога сузірання — да абстрактнага мыслення.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)