пагля́дваць, -аю, -аеш, -ае; незак.
Тое, што і паглядаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пагля́дваць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пагля́дваю |
пагля́дваем |
| 2-я ас. |
пагля́дваеш |
пагля́дваеце |
| 3-я ас. |
пагля́двае |
пагля́дваюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пагля́дваў |
пагля́двалі |
| ж. |
пагля́двала |
| н. |
пагля́двала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пагля́двай |
пагля́двайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
пагля́дваючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пагля́дваць несов., см. пагляда́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пагля́дваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Тое, што і наглядаць. [Дзяўчынка] сядзела насупіўшыся і спадылба паглядвала на незнаёмага ваеннага дзядзьку. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
взгля́дывать несов. пагля́дваць, пазіра́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
посма́тривать несов. пагляда́ць, пагля́дваць, пазіра́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Зы́знуць ’ударыць’, ’апухаць’ (Шат.). Укр. дзи́знути ’хутка пранесціся, праляцець (пра камень)’. Параўн. азызнуць ’азябнуць’, азызаць ’апухаць’ (гл.). Параўн. славац. zízať ’паглядваць’, славен. zízati ’ссаць, асабліва грудзі’. Можа, ’ударыць так, што зрабіць касавокім’, ’апухнуць так, што зрабіцца касавокім’. Гл. зызы. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыця́міць ’уважліва паглядваць, прымячаць’; ’прыпамінаць, прыгадваць’ (Нас., Байк. і Некр., Др.-Падб.), прыця́мляць, прыця́мліваць ’прымячаць’ (Нік. Очерки), прыця́мны ’прыметны’; ’памятны’ (Нас., Гарэц., Др.-Падб.), прыця́мна ’прыметна’; ’помніцца, уяўляецца ў думках’, прыця́м ’заметка, прыкмета’ (Нас., Байк. і Некр.), пры́цям ’тс’ (Байк. і Некр.), прыцямка ’заметка’ (Яруш.). Да цям, ця́міць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
погля́дывать несов.
1. (на кого, что) пагляда́ць, пагля́дваць, пазіра́ць;
2. (за кем, чем) дагляда́ць (каго, што); (следить) сачы́ць, пільнава́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зы́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1. Глядзець, паглядваць; шукаць каго‑, што‑н. вачамі. Ядвіся зыркала вачамі — то на маці, то на Хрысціну, гатовая вось-вось умяшацца ў спрэчку. Пестрак. Джвучка таптаўся ў парозе, зашпільваў каўнер кашулі і зыркаў вачамі па сценах, — шукаў сваю вопратку. Пташнікаў.
2. Ярка, асляпляльна бліскаць. Школа зыркала электрычнымі агнямі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)