быць павінным, мусіць
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
паві́нны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
паві́нны |
паві́нная |
паві́ннае |
паві́нныя |
| Р. |
паві́ннага |
паві́ннай
паві́ннае |
паві́ннага |
паві́нных |
| Д. |
паві́ннаму |
паві́ннай |
паві́ннаму |
паві́нным |
| В. |
паві́нны (неадуш.)
паві́ннага (адуш.) |
паві́нную |
паві́ннае |
паві́нныя (неадуш.)
паві́нных (адуш.) |
| Т. |
паві́нным |
паві́ннай
паві́ннаю |
паві́нным |
паві́ннымі |
| М. |
паві́нным |
паві́ннай |
паві́нным |
паві́нных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
паві́нны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
паві́нны |
паві́нная |
паві́ннае |
паві́нныя |
| Р. |
паві́ннага |
паві́ннай
паві́ннае |
паві́ннага |
паві́нных |
| Д. |
паві́ннаму |
паві́ннай |
паві́ннаму |
паві́нным |
| В. |
паві́нны (неадуш.)
паві́ннага (адуш.) |
паві́нную |
паві́ннае |
паві́нныя (неадуш.)
паві́нных (адуш.) |
| Т. |
паві́нным |
паві́ннай
паві́ннаю |
паві́нным |
паві́ннымі |
| М. |
паві́нным |
паві́ннай |
паві́нным |
паві́нных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
долженствова́ть несов., книжн., уст. быць неабхо́дным, быць паві́нным;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Апераза́ць, падпераза́ць (‑цца). Укр. оперезати, підперезати(ся), славен. pręzati ’звязваць’ (ці не сюды і значэнне ’быць павінным, глядзець’, параўн. oprę́zati ’чакаць, сачыць’). Рус. дыял. подперезать (паўдн., зах.). Сюды ж адносяць серб.-харв. запре́зати запрагаць’ (калі яно не да іншага кораня запрагаць, на што ўказвае не толькі форма за̀прежем, але і суфіксацыя; аднак Вук Караджыч не даваў гэтага значэння, а даваў значэнне ’апяразваць’, таму, магчыма, у сербскахарвацкай мове адбылася кантамінацыя кораняў през‑ і преж‑/прег‑ у гэтым слове). Ст.-бел. оперезати (Анічэнка, Праблемы філал., 11). Праслав. дыял. *perzati — дзеяслоў ад імя *perzъ ці прыназоўніка *perz‑ ’праз’. Назоўнік *perzъ мог азначаць ’пояс’; рэканструкцыя праславянскай формы можа адбывацца не толькі на базе беларускай, украінскай, сербскахарвацкай моў, як лічыць Трубачоў, але і славенскай. Міклашыч, 244; Трубачоў, Праспект, 71–72; Слав. языкозн., V, 176, 186. Развіццё значэння ад ’аперазаць’ да ’сцебануць’ у беларускай і ўкраінскай ’мовах цалкам, магчыма, аўтаномна ад іншых славянскіх.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)