павярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярні́ся; зак.
1. Вярчальным рухам, варочаючыся, змяніць напрамак, становішча.
П. кругом.
П. на другі бок.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Атрымаць нечаканае развіццё.
Справа павярнулася не так, як чакалі.
|| незак. паваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. паваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
павярну́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
павярну́ся |
паве́рнемся |
| 2-я ас. |
паве́рнешся |
паве́рнецеся |
| 3-я ас. |
паве́рнецца |
паве́рнуцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
павярну́ўся |
павярну́ліся |
| ж. |
павярну́лася |
| н. |
павярну́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
павярні́ся |
павярні́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
павярну́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
павярну́цца сов.
1. в разн. знач. поверну́ться; (повернуть голову; туловище в какую-л. сторону — ещё) оберну́ться;
п. з бо́ку на бок — поверну́ться с бо́ку на́ бок;
п. ўле́ва — поверну́ться вле́во;
~ні́ся ў мой бок — поверни́сь (оберни́сь) в мою́ сто́рону;
спра́ва ~ну́лася зусі́м іна́чай — де́ло поверну́лось (оберну́лось) совсе́м и́на́че;
прыйшо́ў, павярну́ўся і пайшо́ў — пришёл, поверну́лся и ушёл;
тут няма́ дзе п. — здесь не́где поверну́ться;
2. (принять наклонное положение) наклони́ться, склони́ться;
слупо́к ~ну́ўся набо́к — сто́лбик наклони́лся (склони́лся) на́бок
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
павярну́цца, ‑вярнуся, ‑вернешся, ‑вернецца; зак.
1. Зрабіўшы паварот, змяніць сваё становішча. Павярнуцца кругом. □ [Насця] рэзка павярнулася і, не азіраючыся, хутка пайшла па вуліцы. Мележ. Павярнуўся рычаг, паравоз абарваў свой бег. Лынькоў.
2. перан. Змяніцца, атрымаць нечаканае развіццё. Справа павярнулася так, як не чакаў сам Пракоп. Ермаловіч. [Ірына Віктараўна] і ўявіць сабе не магла — ні дома, ні ў дарозе, — што так павернецца ўсё. Пальчэўскі.
3. Разм. Нядоўга пабыць, прабыць дзе‑н. Дзе толькі павернецца Дабрэня, там знікае сум і чуцен смех. Гурскі. Над урокамі Алесь сядзеў мала: трохі павернецца ў хаце і — ходу на вуліцу. С. Александровіч.
4. Разм. Зрабіць што‑н., управіцца з чым‑н. Павярнулася гаспадыня каля печы — і аладкі на стале. □ [Яўген:] — Нашы пакуль надумаюць ды пакуль павернуцца... У іх усё па чарзе ды памалу... Карпаў.
•••
Павярнуцца спінай да каго-чаго — выказаць абыякавасць, знявагу; перастаць звяртаць увагу на каго‑, што‑н.
Як толькі язык павярнуўся; язык не павернецца (не павярнуўся) гл. язык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
повороти́ться павярну́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фас, -а, м.
Выгляд спераду, з твару.
Фатаграфавацца ў ф.
Павярнуцца фасам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паваро́чвацца, -ваюся, -ваешся, -ваецца; незак.
1. гл. павярнуцца.
2. перан. Дзейнічаць хутка, умела, аператыўна (разм.).
Хутчэй паварочвайся!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адгарну́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -го́рнецца; зак.
Павярнуцца з аднаго боку на другі (пра лісты ў кнізе), перагарнуцца.
|| незак. адго́ртвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перавярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярніся; зак.
1. Павярнуцца з аднаго боку на другі, павярнуцца процілеглым бокам.
Лодка перавярнулася (перакулілася).
2. Прайсці, перабыць.
Колькі тут народу перавярнулася!
3. у каго-што, перан. Ператварыцца ў каго-, што-н.; прыняць іншы выгляд.
Былі рублі, ды перавярнуліся ў вераб’і (прымаўка). Хлопчык перавярнуўся ў казляня (у казцы).
4. перан. Рэзка змяніцца, перамяніцца.
У яго жыцці ўсё перавярнулася.
|| незак. пераваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)