ора́тьI несов., разг. крыча́ць, раўці́, гарлапа́ніць;
ора́ть во всё го́рло крыча́ць (раўці́) на ўсё го́рла.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ора́тьII несов. (пахать) уст., обл. ара́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гарлапа́ніць несов., прост. горлопа́нить, горла́нить, ора́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вызвяра́цца несов., прост.
1. ора́ть (на кого-л.);
2. смотре́ть зве́рем
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Гарата́й ’араты’ (Сцяшк. МГ). Паводле Мартынава (Лекс. балтызмы, 24–25), гэта форма ўтварылася з *ратай пад уплывам слова гара́ць (< орать). Параўн. яшчэ меркаванні Супруна, ЭСБМ, 1, 144 (пад ара́ты).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зява́ць I несов., разг. зева́ть;
з. фігу́ру за фігу́рай — шахм. зева́ть фигу́ру за фигу́рой
зява́ць II несов., обл. (громко кричать) ора́ть, зева́ть;
з. на ўсё го́рла — ора́ть (зева́ть) во всё го́рло
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
благо́йII обл. (сумасбродный, блажной) дурны́, шалёны;
◊
крича́ть (ора́ть и т. п.) благи́м ма́том крыча́ць не́мым го́ласам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разяўля́цца несов.
1. разг. раскрыва́ться, разева́ться;
2. перен., прост. (кричать) ора́ть;
3. перен., прост. (смотреть, не сводя глаз) уставля́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лупі́цца I несов.
1. (о коже и т.п.) лупи́ться, шелуши́ться;
2. страд. обдира́ться; лупи́ться; см. лупі́ць I 1
лупі́цца II несов., прост. драть го́рло, крича́ть, ора́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ара́ць, дыял. формы: гараць, ораты, орати, гораты пашыраны ва ўсіх гаворках Беларусі, за выключэннем паўночнавіцебскіх, усходнемагілёўскіх і гомельскіх (Арашонкава–Мурашка, Бел. мова, 107). Рус. дыял. орать, укр. орати, польск. orać, чэш. orati, славац. orať, в.-луж. worać, н.-луж. woraś (палаб. våronă ’воранае’), балг. ора́, серб.-харв. о̀рати, славен. oráti. Ст.-слав. орати. Літ. árti, лат. ar̂t, лац. arare, грэч. ἀρόω і г. д. І.‑е. *ar(ə)‑ ’араць’ (Покарны, 62–63), паводле Шпехта (KZ, 68, 42²), звязана з *erə‑ ’раздзяляць’ (першасна ’раздзяляць зямлю’). Фасмер, 3, 148, дзе іншая літаратура. Ад араць утвораны шэраг назоўнікаў, што абазначаюць працэс, тэрыторыю, час: аралля, аральба, араллё, араво, орыва, ворыва, арання, арацьба, араннік, аратар, аратнік, аратняк, аральбіт, арач, арэц, аратай і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)