оби́лие
1. (множество) мно́ства, -ва ср.;
2. (богатство) бага́цце, -цця ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бага́цце ср.
1. (обилие материальных ценностей, денег) бога́тство;
2. (изобилие чего-л.) бога́тство; оби́лие; изоби́лие;
яко́е б. ко́лераў — како́е бога́тство кра́сок;
3. (достаток) бога́тство; благосостоя́ние;
б. наро́да — бога́тство (благосостоя́ние) наро́да;
4. (совокупность природных ресурсов) бога́тство;
5. (о чувствах) полнота́ ж.; избы́ток м.;
б. пачу́ццяў — полнота́ (избы́ток) чувств
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Аплаві́тна ’багата’, у выразе сытна і аплавітна (КТС). Польск. obfity < ст.-польск. opłwity ’багаты, шчодры’. Параўн. серб.-харв. о̀плавити ’заліць, затапіць, навадніць’. Пэўна, ад значэння такога тыпу — *оплавитный ’такі, што залівае, навадняе, робіць, што ўсяго ў дастатку’. Параўн. укр. опливати ’мець у дастатку’. Цікава, што ў старабеларускай і стараўкраінскай мовах ужывалася запазычанае з старапольскай ужо трансфармаванае обфитый, обфитость, обфитовать (Бярында, 147). Для тлумачэння семантыкі трэба ўлічваць яшчэ рус. дыял. оплавить сноп ’абмалаціць’, тое ж, што і обить сноп (Даль), ад чаго обилие ’багацце’ пры чэш. obilí ’збожжа’. Для этымалогіі польскага слова гл. Брукнер, 370.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
избы́ток м.
1. (излишек) лі́шак, -шку м.; разг. лі́шніца, -цы ж.; (излишество) празме́рнасць, -ці ж.;
избы́ток хле́ба лі́шак хле́ба;
с избы́тком з лі́шкам;
2. (обилие) бага́цце, -цця ср.; (достаток) даста́так, -тку м.; (полнота чего-л.) паўната́, -ты́ ж.;
быть в избы́тке бага́та;
хлеб у нас в избы́тке хле́ба ў нас бага́та;
жить в избы́тке жыць у даста́тку;
◊
от избы́тка чувств ад паўнаты́ (празме́рнасці) пачу́ццяў;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)