няшча́сны, -ая, -ае.
1. Які церпіць гора, бяду, перажывае няшчасце.
Н. чалавек.
2. Які з’яўляецца няшчасцем, заключае ў сабе няшчасце.
Н. выпадак.
3. Які прыносіць няшчасце або прадвяшчае яго.
Н. дзень.
4. Які выражае прыгнечаны, гаротны і пад. стан.
Н. выгляд.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
няшча́сны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
няшча́сны |
няшча́сная |
няшча́снае |
няшча́сныя |
| Р. |
няшча́снага |
няшча́снай
няшча́снае |
няшча́снага |
няшча́сных |
| Д. |
няшча́снаму |
няшча́снай |
няшча́снаму |
няшча́сным |
| В. |
няшча́сны (неадуш.)
няшча́снага (адуш.) |
няшча́сную |
няшча́снае |
няшча́сныя (неадуш.)
няшча́сных (адуш.) |
| Т. |
няшча́сным |
няшча́снай
няшча́снаю |
няшча́сным |
няшча́снымі |
| М. |
няшча́сным |
няшча́снай |
няшча́сным |
няшча́сных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
няшча́сны
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне
|
адз. |
мн. |
| м. |
- |
| Н. |
няшча́сны |
няшча́сныя |
| Р. |
няшча́снага |
няшча́сных |
| Д. |
няшча́снаму |
няшча́сным |
| В. |
няшча́снага |
няшча́сных |
| Т. |
няшча́сным |
няшча́снымі |
| М. |
няшча́сным |
няшча́сных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
няшча́сны
1. прил. несча́стный; несчастли́вый;
н. чалаве́к — несчастли́вый челове́к;
2. прил. несча́стный;
н. вы́падак — несча́стный слу́чай;
3. прил. (вызывающий жалость) жа́лкий;
н. вы́гляд сусе́да мяне́ ўсхвалява́ў — жа́лкий вид сосе́да меня́ взволнова́л;
4. прил., разг. (ничтожный, презренный) несча́стный, жа́лкий;
~ныя дзве ты́сячы рублёў — несча́стные (жа́лкие) две ты́сячи рубле́й;
5. в знач. сущ. несча́стный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
няшча́сны, ‑ая, ‑ае.
1. Які церпіць гора, бяду, перажывае няшчасце. — Лютую смерць прыняў чалавек... — І хто б то мог быць? Наш брат, партызан? Няшчасны ўцякач з палону? Лынькоў. [Арына] бачыла перад сабой толькі няшчасную жанчыну і маці, адчуванні якой добра разумела. Маўр. // у знач. наз. няшча́сны, ‑ага, м.; няшча́сная, ‑ай, ж. Чалавек, які зазнаў многа гора, крыўды і пад. Маці плакала: «Няшчасны, Праз каго я свечкай гасну На чужыне?» Бажко. // Які выражае прыгнечаны, гаротны і пад. стан. Няшчасны выгляд.
2. Які з’яўляецца няшчасцем, заключае ў сабе няшчасце. [Вейс:] — Гэта звычайнае крушэнне, якія здараюцца часам на чыгунках. Няшчасны выпадак. Лынькоў. // Трагічны, гаротны. Няшчаснае жыццё.
3. Які прыносіць няшчасце або прадвяшчае яго. Няшчасны дзень. // Які прычыняе непрыемнасці; злашчасны. [Наталля:] Я вінавата ў тым, што, ведаючы твой няшчасны характар, не асцерагалася і дала табе прычыну для падазрэння. Крапіва.
4. Разм. Нікчэмны, мізэрны. [Цімох:] — Бедныя былі ў нас людзі, па ваработках цягаліся, служылі за няшчасныя рублі, за скарынку хлеба. Колас. // Ужываецца як лаянка. Насця спынілася перад здраднікам, з агідай паглядзела на яго і ціха, але выразна сказала: — Дык гэта ты прадаў Андрэя? Чарвяк ты няшчасны! Погань ты! Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
несча́стный
1. прил. няшча́сны;
несча́стный слу́чай няшча́сны вы́падак;
2. сущ. няшча́сны, -нага м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бяздо́льны, -ая, -ае.
Які не мае шчаслівай долі, няшчасны.
Б. люд.
|| наз. бяздо́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бессча́стный уст. няшча́сны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гаро́тны, -ая, -ае.
Няшчасны, поўны гора, нястач, бедны.
Г. чалавек.
Гаротнае жыццё.
|| наз. гаро́тнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
злосча́стный уст. злашча́сны, няшча́сны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)