нырну́ць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. нырну́ нырнё́м
2-я ас. нырне́ш нырняце́
3-я ас. нырне́ нырну́ць
Прошлы час
м. нырну́ў нырну́лі
ж. нырну́ла
н. нырну́ла
Загадны лад
2-я ас. нырні́ нырні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час нырну́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нырну́ць сов. и однокр., в разн. знач. нырну́ть;

н. з вы́шкі — нырну́ть с вы́шки;

ло́дка ~ну́ла ў хва́лі — ло́дка нырну́ла в во́лны;

н. у нато́ўп — нырну́ть в толпу́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нырну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Аднакр. да ныраць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ныра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Поўнасцю апускацца ў ваду.

2. Лётаючы ў паветры, крута і хутка апускацца ўніз.

3. перан. Хутка знікаць з вачэй і зноў з’яўляцца (разм.).

Месяц зрэдку ныраў за воблакі.

4. У боксе: ухіляцца ад бакавых удараў праціўніка ў галаву.

|| аднакр. нырну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. ныра́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нырну́ть сов.

1. (в воду) нырну́ць, даць нырца́;

2. в др. знач. нырну́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нырцану́ць

‘нырнуць’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. нырцану́ нырцанё́м
2-я ас. нырцане́ш нырцаняце́
3-я ас. нырцане́ нырцану́ць
Прошлы час
м. нырцану́ў нырцану́лі
ж. нырцану́ла
н. нырцану́ла
Загадны лад
2-я ас. нырцані́ нырцані́це
Дзеепрыслоўе
прош. час нырцану́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

паднырну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Нырнуць пад што‑н. Паднырнуць пад лодку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Нюро́к ’нырок, нырэц’: даць нюрка (варон., Сл. ПЗБ). Гл. нурок; змякчэнне пачатковага н, магчыма, пад уплывам літ. niùrktelėti ’нырнуць’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пашы́цца ’пабегчы’, ’падлезці’, ’панамятацца (пра снег)’ (ганц., Сл. ПЗБ). Укр. поши́тися ’лезці, праслізгваць, нырнуць’, польск. pomknąć ’паімчацца’, ’убіцца, зашыцца паміж чым-н.’ Да па‑ і шыць, шы́цца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Ныркаць ’даваць нырца; падглядваць’ (Касп.), ’пазіраць’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ), ныркнуць ’нырнуць’ (Мат. Гом.). Ад нырок ’скачок у ваду’, нырком ’нырцом’, гл. ныриць. Магчымы ўплыў з боку зіркаць ’кідаць погляд’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)