на́шы

1. мест. притяж., мн. на́ши; см. наш 1;

2. в знач. сущ. (родные, близкие) на́ши;

◊ і на́шым і ва́шым — и на́шим и ва́шим;

ве́дай (знай) на́шых! — знай на́ших!

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наш, -ага, м., на́ша, -ай, ж., на́ша, -ага, н., мн. на́шы, -ых; займ. прынал.

1. Які належыць нам, які мае адносіны да нас.

Наша акруга.

2. у знач. наз. на́шы, -ых. Блізкія нам людзі, сваякі, таварышы (разм.).

Наведаць нашых.

◊

Ведай (знай) нашых; няхай ведаюць (знаюць) нашых (разм.) — вось мы якія, вось з кім маеце справу.

І нашым і вашым (разм.) — адным і другім адначасова (служыць, дагаджаць і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

на́ш

займеннік, прыналежны, безасабовы

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. на́ш на́ша
на́шая		 на́ша
на́шае		 на́шы
на́шыя
Р. на́шага на́шай
на́шае		 на́шага на́шых
Д. на́шаму на́шай на́шаму на́шым
В. на́шага (адуш.)
на́ш (неадуш.)		 на́шу
на́шую		 на́ша
на́шае		 на́шых
на́шы
на́шыя
Т. на́шым на́шай
на́шаю		 на́шым на́шымі
М. на́шым на́шай на́шым на́шых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

абязле́сець, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ее; зак.

Страціць лясы, стаць бязлесным.

Абязлеселі нашы мясціны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пра́дзед, -а, М -дзедзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Бацька дзеда або бабулі.

2. звычайна мн. Продкі.

Нашы прадзеды.

|| прым. пра́дзедаўскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

успрыма́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

Непасрэднае пачуццёвае адлюстраванне рэчаіснасці ў свядомасці, здольнасць успрымаць, адрозніваць і засвойваць з’явы навакольнага свету.

Законы ўспрымання.

Нашы ўспрыманні і ўяўленні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спра́ўдзіцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -дзіцца; зак.

1. Ажыццявіцца, здзейсніцца; збыцца.

Нашы мары спраўдзіліся.

2. Пацвердзіцца.

Чуткі спраўдзіліся.

|| незак. спра́ўджвацца, -аецца.

|| наз. спра́ўджванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Пага́лам у выразе: Пага́лам нашы галоўкі ’прапалі нашы галоўкі’ (Хрэст. дыял., 334; віц.). З літ. pagalam ’прапала’: paĄ‑galam, ад gälas ’канец’ (Непакупны, Лекс. балтызмы, 30; Лаўчутэ, Балтызмы, 70).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дзяды́, -о́ў.

1. Людзі, якія жылі раней, продкі.

Д. і прадзеды нашы.

2. (з вялікай літары). Абрад памінання нябожчыкаў, а таксама дзень, калі выконваўся гэты абрад.

Восеньскія Д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нашча́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.

1. Чалавек у адносінах да сваіх продкаў.

Н.

Насовіча.

2. мн. Людзі будучых пакаленняў.

Нашы нашчадкі.

3. Сын, наследнік або наогул сваё дзіця (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)