нашапта́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
нашапчу́ся |
нашэ́пчамся |
| 2-я ас. |
нашэ́пчашся |
нашэ́пчацеся |
| 3-я ас. |
нашэ́пчацца |
нашэ́пчуцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
нашапта́ўся |
нашапта́ліся |
| ж. |
нашапта́лася |
| н. |
нашапта́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
нашапчы́ся |
нашапчы́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
нашапта́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
нашапта́цца сов. нашепта́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нашапта́цца, ‑шапчуся, ‑шэпчашся, ‑шэпчацца; зак.
Уволю, многа пашаптацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нашепта́ться нашапта́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нашушу́каться сов., разг. нашушу́кацца, нашапта́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Нашы́кацца экспр. ’напіцца (гарэлкі)’ (ТС). Паводле каментарыяў складальнікаў слоўніка, выключна «жаночае» слова, адпавядае «мужчынскаму» наклюкацца ’тс’ (там жа), што дае падставы бачыць у ім экспрэсіўнае ўтварэнне на базе гукапераймальнага шыкаць ’цвыркаць, шаптаць, выдаваць гук ш-ш-ш і г. д.© параўн. натыкацца ’нашаптацца’, хутчэй за ўсё вобразны эўфемізм.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нашы́шкацца ’налезці, набіцца’ (Сл. ПЗБ, карэл., Нар. словатв.). Відаць, экспрэсіўны варыянт да нашыцца ’налезці, набіцца’ (ТС), ад шыцца ’лезці, тачыцца’ (гл.), утвораны шляхам рэдуплікацыі каранёвай часткі слова і /с‑суфіксацыі, параўн. чэш. šiškati і šišati ’стрыгчы’ (Махэк₂, 610), рус. нашишкаться і натикаться ’нагаварыцца, нашаптацца’, славен. našeš‑ kati ’пабіць, адлупцаваць’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)