нацяга́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак. (разм.).

1. Доўга, многа пахадзіць, паблукаць дзе-н.

Н. па лесе.

2. Стаміцца, цягаючы што-н. цяжкае.

Н. мяхоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нацяга́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. нацяга́юся нацяга́емся
2-я ас. нацяга́ешся нацяга́ецеся
3-я ас. нацяга́ецца нацяга́юцца
Прошлы час
м. нацяга́ўся нацяга́ліся
ж. нацяга́лася
н. нацяга́лася
Дзеепрыслоўе
прош. час нацяга́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нацяга́цца сов., разг.

1. находи́ться, натаска́ться; наброди́ться;

2. (устать, таская) натаска́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нацяга́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм.

1. Доўга, многа пахадзіць, паблукаць дзе‑н. — Больш я цябе не пушчу з хаты, — і гаварыла .. [маці] ужо сама сабе. — Днём нацягаецца па тым лесе, наморыцца і ноччу не спіць... Пташнікаў. Нацягаліся мы на кірмашы так, аж ногі загулі. Якімовіч.

2. Стаміцца, цягаючы што‑н. цяжкае. Нацягацца бярвення за дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

навалачы́цца, -лачу́ся, -ло́чышся, -ло́чыцца; -лачы́ся; зак. (разм.).

1. Стаміцца, носячы што-н.

2. Нахадзіцца, нацягацца дзе-н.; стаміцца, многа ходзячы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нашля́ться сов., прост. набадзя́цца, нашвэ́ндацца, нацяга́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наталыза́ць

‘нацягацца, прамантачыць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. наталыза́ю наталыза́ем
2-я ас. наталыза́еш наталыза́еце
3-я ас. наталыза́е наталыза́юць
Прошлы час
м. наталыза́ў наталыза́лі
ж. наталыза́ла
н. наталыза́ла
Загадны лад
2-я ас. наталыза́й наталыза́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час наталыза́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

натаска́ться сов., прост. (потаскать чего-л. много, вдоволь) нацяга́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

навалачы́цца, ‑лачуся, ‑лочышся, ‑лочыцца; зак.

Разм. Нахадзіцца, нацягацца, набадзяцца. Ходзіць аграном каля тых залітых вадою лагчын, ледзь ногі выцягвае з глейкай зямлі, стаміўся за дзень, навалачыўся. Бялевіч. [Амеля Жартун:] — Я, дзякуй богу, навалачыўся па свеце. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аслабець, саслабець, аслабнуць, саслабнуць, абяссілець, знясілець, знясіліцца, занядужаць, абнядужаць, знядужыцца, змагчыся, занемагчы, знемагчы, абнемагчы, абнемагчыся, знемагчыся, акволець, стаміцца, утаміцца, прытаміцца, затаміцца, натаміцца, змарыцца, замарыцца, задыхацца, зверадзіцца, уверадзіцца, пераверадзіцца, змардавацца, спрацавацца, нарабіцца, перарабіцца, запарыцца, падарвацца, надарвацца, надламацца, падкасіцца, нацягацца, знябыцца, здарожыцца, прыстаць, прытупацца, прыбіцца, зацягацца, здацца, здаць, дацца, знібыткавацца, страціць сілы □ выбіцца з сілы, выбіцца з сіл, збіцца з ног, зваліцца з ног, не чуць рук

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)