нату́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; незак.

Наравіцца, упірацца, упарціцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нату́рыцца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. нату́руся нату́рымся
2-я ас. нату́рышся нату́рыцеся
3-я ас. нату́рыцца нату́рацца
Прошлы час
м. нату́рыўся нату́рыліся
ж. нату́рылася
н. нату́рылася
Загадны лад
2-я ас. нату́рся нату́рцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час нату́рачыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

нату́рыцца несов. упря́миться, упира́ться, арта́читься

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нату́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; незак.

Наравіцца, упірацца. Конь натурыцца і не хоча ісці. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

занату́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца.

Зак. да натурыцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

панату́рыцца, ‑туруся, ‑турышся, ‑турыцца; зак.

Разм. Натурыцца некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кобе́ниться несов., прост. нараві́цца, нату́рыцца, упіра́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упря́миться несов. упа́рціцца, упіра́цца, нараві́цца, нату́рыцца;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кочевря́житься несов., прост.

1. (заставлять себя просить, артачиться) упіра́цца, нараві́цца, нату́рыцца;

2. (ломаться) крыўля́цца, мане́жыцца; (задаваться) задава́цца;

3. (кривляться) крыўля́цца; (дурачиться) дуры́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

*Пру́чацца, пру́чатысь ’намагацца, сіліцца’ (Клім.), пру́чатіся ’тс’ (брэсц., Нар. лекс.), пру́чаті ’падымаць што-небудзь цяжкае’ (беласт., Сл. ПЗБ). Укр. пруча́тися ’ўпірацца, натурыцца, супраціўляцца’, пручну́тися ’ірвануцца, кінуцца’, чэш. дыял. vypručiť (‑čať, ‑čovať) ’прагінацца, каробіцца (аб сценах дому, дошчачках бочкі)’, ’ганарыцца’, (vy)prúčat sa ’ганарліва прагінацца назад’, славац. pručiť ’выгінаць, згінаць’. Прасл. *pručiti ’надзімацца, выгінацца, намагацца’, ’працівіцца’ < прасл. *pruk‑ працягвае і.-е. аснову *(s)preuk‑ (Варбат, Этимология–1975, 31). Борысь (Зб. Русэку, 41–44) далучае сюды харв. чакаўск. пру̏čit ’марнатравіць, раскідваць (грошы)’ і выводзіць першаснае значэнне прасл. *pručiti ’прымушаць рассыпацца, разлятацца, растрэсквацца’, суадноснага з ітэратывам *pručati.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)