нарэ́заць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
нарэ́жу |
нарэ́жам |
| 2-я ас. |
нарэ́жаш |
нарэ́жаце |
| 3-я ас. |
нарэ́жа |
нарэ́жуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
нарэ́заў |
нарэ́залі |
| ж. |
нарэ́зала |
| н. |
нарэ́зала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
нарэ́ж |
нарэ́жце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
нарэ́заўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
нарэ́заць, -рэ́жу, -рэ́жаш, -рэ́жа; -рэ́ж; -рэ́заны; зак.
1. чаго. Разрэзаць чым-н. вострым на часткі.
Н. хлеба.
Н. сала.
2. каго-чаго. Зрэзаўшы або разрэзаўшы, нагатаваць у нейкай колькасці.
Н. дроў.
3. Зарэзаць у нейкай колькасці.
Н. курэй.
4. што і чаго. Падзяліць шляхам межавання або выдзеліць у час межавання.
Н. зямлі.
5. што. Зрабіць нарэзы.
Н. гайку.
6. што. Падрыхтаваць участак для выемкі ў шахце (спец.).
Н. лаву.
7. што. Нарабіць зубцоў на піле, назубіць.
8. што. Намуляць чым-н.
Н. плячо сумкай.
|| незак. нараза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1,4—8 знач.) і нарэ́зваць, -аю, -аеш, -ае (да 1, 4—8 знач.).
|| наз. нарэ́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 4—7 знач.).
|| прым. наразны́, -а́я, -о́е (да 4—7 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нарэ́заць сов.
1. в разн. знач. наре́зать; (пилой — ещё) напили́ть;
н. хле́ба — наре́зать хле́ба;
н. зямлі́ — наре́зать земли́;
н. курэ́й — наре́зать кур;
н. болт — наре́зать болт;
2. надре́зать;
3. (пилу) назубри́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нарэ́заць, ‑рэжу, ‑рэжаш, ‑рэжа; зак.
1. чаго. Разрэзаць чым‑н. вострым на часткі, кавалкі; накроіць. Нарэзаць хлеба. Нарэзаць сыру. □ Бабка Параска нарэзала сала — і для закускі і для яечні. Колас. Маці лячыла лейтэнанта сваімі, хатнімі сродкамі. Узамен бінтоў яна нарэзала з прасціны доўгіх стужак, а для прамыўкі ран .. ужывала адвар з пахучых траў. Курто.
2. чаго. Зрэзаўшы або разрэзаўшы, нагатаваць у нейкай колькасці. Нарэзаць дроў. Нарэзаць сечкі. □ Чакаючы змроку, каб непрыкметна перабегчы ў вёску, Грышка нарэзаў бярозавых дубцоў і пачаў вязаць венік, каб не было ніякага падазрэння. Чарот. // Зрэзаўшы, прыгатаваць, зрабіць. Нарэзаць букет ружаў.
3. каго. Зарэзаць у нейкай колькасці. Нарэзаць гусей.
4. што і чаго. Падзяліць шляхам межавання або выдзеліць у час межавання. Нарэзаць зямлі. □ [Сузон:] — Мне на панскім [полі] хутар нарэзалі, толькі ж куды мне з такімі будынкамі перасяляцца? Галавач.
5. што. Зрабіць нарэзы. Нарэзаць гайку.
6. што. Зрабіць разьбу на чым‑н. Нарэзаць гравюру.
7. што. Спец. Падрыхтаваць участак для выемкі ў шахце. Нарэзаць лаву.
8. што. Зрабіць надрэз на чым‑н.
9. што. Нарабіць зубцоў на піле, назубіць.
10. што. Намуляць чым‑н. Нарэзаць плячо лямкой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напласта́ть сов., прост. нарэ́заць пласта́мі (скрыля́мі), мног. панараза́ць пласта́мі (скрыля́мі); накро́іць; нарэ́заць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
накромса́ть сов. нарэ́заць, мног. панараза́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наразны́, -а́я, -о́е.
1. гл. нарэзаць.
2. Які мае на сабе нарэзы, нарэзку.
Н. канал ствала.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нарэ́зка, -і, ДМ -зцы, ж.
1. гл. нарэзаць.
2. Вінтавая разьба, якая робіцца звонку або ўнутры прадмета.
Вінтавая н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напілава́ць, -лу́ю, -лу́еш, -лу́е; -лу́й; -лава́ны; зак., чаго.
Пілуючы, нарэзаць у нейкай колькасці.
Н. дроў на зіму.
|| незак. напіло́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)