нары́нуць
дзеяслоў, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
нары́ну |
нары́нем |
| 2-я ас. |
нары́неш |
нары́неце |
| 3-я ас. |
нары́не |
нары́нуць |
| Прошлы час |
| м. |
нары́нуў |
нары́нулі |
| ж. |
нары́нула |
| н. |
нары́нула |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
нары́нуўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
◎ Нары́нуць ’напасці, наляцець раптоўна’, ’натрапіць, наткнуцца’ (ТС). Да рынуць (гл.); паводле Мяркулавай (Этимология–1978, 98), для праслав. *narinęti sę характэрна было значэнне ’накінуцца, напасць, наляцець’ пры *rinęti ’піхаць’ (^выклікаць рух’ < ’знаходзіцца ў руху’ < ’цячы, ліцца’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нары́на ’замеценая снегам дарога’ (Касе). Ад нарынуць ’намесці, наваліць’: снегу нарынуло ’навеяла’ (полац., Шн. 2, 454), параўн. нарынуць ’напасці, наляцець’ (ТС), нарынуцца ’напасці, накінуцца, наваліцца’ (Яруш., Бяльк., Мат. Гом.), да рынуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Набры́нуць ’набрысці, трапіць’ (ТС). Відаць, кантамінацыя: набрысціу, нарынуць ’натрапіць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нары́каціць (нарыкоціць) ’натрапіць, наскочыць незнарок’, ’набраць, назбіраць’ (ТС). Няясна, магчыма, звязана з парыцца ’наткнуцца, напароцца’ (ТС) ад рыць ’рыць, разграбаць’, нарынуць ’натрапіць’ (ТС) ад рынуць (гл.), параўн. балг. рина ’разграбаць, ачышчаць’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нары́цца ’наткнуцца, напароцца’ (ТС), ’натрапіць, наскочыць’: Нарыўса на жураўля на балоці (саліг., Нар. словатв.). Да рыць (гл.), пра паралелізм у развіцці прасл. *ryti, *гъоай і *rinęii гл. Мяркулава, Этимология–1978, 98, параўн. нарвацца ’натрапіць’, нарынуць ’тс’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)