напы́рскаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што і чаго. Пакрыць пырскамі паверхню чаго-н.

Н. вады на падлогу.

2. каго-што. Надушыць чым-н. пахучым.

Н. духамі.

|| незак. напы́рскваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напы́рскаць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. напы́рскаю напы́рскаем
2-я ас. напы́рскаеш напы́рскаеце
3-я ас. напы́рскае напы́рскаюць
Прошлы час
м. напы́рскаў напы́рскалі
ж. напы́рскала
н. напы́рскала
Загадны лад
2-я ас. напы́рскай напы́рскайце
Дзеепрыслоўе
прош. час напы́рскаўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

напы́рскаць сов.

1. набры́згать, напры́скать;

н. вады́ — набры́згать (напры́скать) воды́;

2. (прыская, смочить) напры́скать;

н. духа́мі — напры́скать духа́ми

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напы́рскаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.

Пакрыць пырскамі паверхню чаго‑н. Напырскаць вады на падлогу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пы́рскаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. чым. Раскідаць кроплі вадкасці, дробныя часцінкі чаго-н.

П. слінай ад злосці (злавацца, быць раз’юшаным). Шнур пырскаў іскрамі.

2. каго-што чым або што на каго-што. Рассейваць дробныя пырскі дзе-н., абліваць дробнымі пырскамі.

П. духамі.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разлятацца пырскамі (кроплямі і пад.); ліцца струменем, з сілай.

Фантан пырскае.

Гразь пырскае з-пад капытоў.

Кроў пырскае з раны.

Пырскае злосць (перан.).

4. Смяяцца (не стрымаўшыся або ў адказ на што-н. смешнае).

П. у кулак (хаваючы смех).

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Разбягацца імкліва, адразу.

П. у розныя бакі.

|| зак. пы́рснуць, -ну, -неш, -не; -ні́, напы́рскаць, -аю, -аеш, -ае (чым або што на каго-што; да 2 знач.) іпапы́рскаць, -аю, -аеш, -ае.

Пырснулі слёзы.

Пырснуць ад смеху.

Дзеці пырснулі ўрассыпную.

|| наз. пы́рсканне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напы́рскваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да напырскаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

набры́згать сов. напы́рскаць, мног. панапы́рскваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напры́скать сов., разг. напы́рскаць, мног. панапы́рскваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

панапы́рскваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Напырскаць усюды, у многіх месцах. Панапырскваць вады на падлогу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Набліска́ць ’напырскаць, нападаць’ (ст.-дар., Нар. сл.). Гл. бліскаць ’пырскаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)