надысці́, надыду́, нады́дзеш, нады́дзе; надышо́ў, -шла́, -шло́; нады́дзі; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Настаць, наблізіцца.
Надышоў час расстання.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ахапіць, авалодаць.
Зноў надышоў страх.
3. Прыйсці, з’явіцца куды-н. (разм.).
Неўзабаве надышлі астатнія.
|| незак. надыхо́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць.
|| наз. надыхо́д, -у, М -дзе, м. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
надысці́
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
надыду́ |
нады́дзем |
| 2-я ас. |
нады́дзеш |
нады́дзеце |
| 3-я ас. |
нады́дзе |
нады́дуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
надышо́ў |
надышлі́ |
| ж. |
надышла́ |
| н. |
надышло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
надыдзі́ |
надыдзі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
надышо́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
надысці́ сов.
1. (о времени) наступи́ть, наста́ть;
надышла́ вясна́ — наступи́ла (наста́ла) весна́;
2. разг. прийти́;
неўзаба́ве надышлі́ аста́тнія — вско́ре пришли́ остальны́е
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
надысці́, надыду, надыдзеш, надыдзе; пр. надышоў, ‑шла, ‑шло; заг. надыдзі; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Настаць, пачацца, наблізіцца. Надышоў вечар. Надышло свята. Надышоў канец змены. □ Калі надышла залацістая восень, Рыгорку завялі ў школу. Колас.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ахапіць, авалодаць. Зноў надышоў страх. Галавач.
3. Разм. Прыйсці, з’явіцца куды‑н. Так і ляжалі, сцякалі крывёю маці і сын, пакуль не надышлі суседзі, не завезлі ў бальніцу. Арабей. // Прыбыць на месца прызначэння; быць дастаўленым. Поезд надышоў у час. □ [Следчы:] — Едзьце, сябры, зараз у Азярышча. Можа, за гэты час туды надышлі якія весткі. Пестрак. // Насунуцца, закрыць неба. Надышлі хмары.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разм. З’явіцца, узнікнуць (пра думкі, успаміны і пад.). Надышло рашэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наста́ть сов. надысці́, наста́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
надыхо́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць.
Незак. да надысці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наступі́ць², 1 і 2 ас. не ўжыв., -ту́піць; зак.
Пра час, стан: надысці, настаць.
Наступілі халады.
Наступіла цішыня.
|| незак. наступа́ць, -а́е.
|| наз. наступле́нне, -я н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нахапі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -хо́піцца; зак.
1. Нечакана настаць, надысці.
Дзень нахапіўся неўзаметку.
2. Ускочыць, з’явіцца на чым-н. (разм.).
На лбе нахапіўся гуз.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
надыхо́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Дзеянне паводле дзеясл. надыходзіць — надысці (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наступи́тьII сов. (настать) надысці́, наста́ць; (приблизиться) наблі́зіцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)