мярцвя́чына, -ы, ж.
1. зб. Трупы жывёл.
2. перан. Разумовы, духоўны застой, заняпад, інертнасць (разм.).
У п’есе няма дзеяння — жахлівая м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мярцвя́чына
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
мярцвя́чына |
| Р. |
мярцвя́чыны |
| Д. |
мярцвя́чыне |
| В. |
мярцвя́чыну |
| Т. |
мярцвя́чынай
мярцвя́чынаю |
| М. |
мярцвя́чыне |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
мярцвя́чына ж., прям., перен., разг. мертвечи́на
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мярцвя́чына, ‑ы, ж.
1. Трупы жывёл. [Алесь:] — Наш Міхась казаў, што ракі мярцвячыну ядуць. Ваданосаў.
2. перан. Разм. Разумовы, духоўны застой; заняпад, інертнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́дліна
‘мярцвячына’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
па́дліна |
| Р. |
па́дліны |
| Д. |
па́дліне |
| В. |
па́дліну |
| Т. |
па́длінай
па́длінаю |
| М. |
па́дліне |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
мертвечи́на разг.
1. мярцвя́чына, -ны ж.; (падаль) па́дла, -лы ж.;
2. перен. мярцвя́чына, -ны ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Па́дла ’труп жывёліны, мярцвячына; аб кім-, чым-н. вельмі дрэнным’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Бяльк., Грыг., Мядзв., Гарэц.), па́дліна ’тс’ (ТС), па́дло ’аб тым, хто благі’ (Сл. ПЗБ). З польск. padło ’тс’ (Карскі, Белорусы, 146), таксама як і па́дліна < польск. padlina (Кюнэ, Poln., 83). Да падаць (Брукнер, 390).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
па́дла, ‑ы, ж.
1. Труп жывёліны; мярцвячына. Калі звер галодны дарвецца да падлы — да яго падыходзяць бліжэй: не чуе, заняўшыся. Пташнікаў. Гэтыя агідныя звяры [гіены] кормяцца больш усялякай падлаю і рэдка нападаюць на людзей. Маўр.
2. Разм. зневаж. Аб кім‑, чым‑н. вельмі дрэнным. [Антон:] — Яшчэ гэтага толькі нам не хапала, каб псаваць сваё здароўе праз кожную падлу. Машара. Ды перабраў тут дзядзька меру: На слуп узбіўся, на халеру, Ды так аб падлу штурхануўся, Што свет яму перавярнуўся. Колас. // Лаянка, грубы зварот. — Пятрусь, уставай! — гукнула старая на печ. — Уставай, падла ты, тры гадзіны! Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)