муска́тны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. муска́тны муска́тная муска́тнае муска́тныя
Р. муска́тнага муска́тнай
муска́тнае		 муска́тнага муска́тных
Д. муска́тнаму муска́тнай муска́тнаму муска́тным
В. муска́тны (неадуш.)
муска́тнага (адуш.)		 муска́тную муска́тнае муска́тныя (неадуш.)
муска́тных (адуш.)
Т. муска́тным муска́тнай
муска́тнаю		 муска́тным муска́тнымі
М. муска́тным муска́тнай муска́тным муска́тных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

муска́тны в разн. знач. муска́тный;

м. пах — муска́тный за́пах;

~нае дрэ́ва — муска́тное де́рево;

м. але́й — муска́тное ма́сло;

○ м. арэ́х — муска́тный оре́х

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

муска́тны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да мускату, уласцівы яму. Мускатнае дрэва. Мускатны пах. // Які здабываецца, вырабляецца з мускату (у 1, 2 знач.). Мускатны алей. Мускатнае віно.

•••

Мускатны арэх гл. арэх (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

муска́т, -у, М -ка́це, м.

Сорт вінаграду, а таксама віно з гэтага вінаграду.

|| прым. муска́тны, -ая, -ае.

Мускатнае віно.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

муска́тный муска́тны;

муска́тный оре́х бот. муска́тны арэ́х.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

муска́тнік, ‑а, м.

Вечназялёнае трапічнае дрэва з мясістымі жоўтымі пладамі, у якіх знаходзіцца насенне — мускатны арэх.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мушкатовы ’мускатны’ (Нас.). Да муска́т (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

муска́т, ‑у, М ‑каце, м.

1. Насенне мускатніку, мускатны арэх.

2. Сорт вінаграду з духмянымі ягадамі. А колькі на рынку пахучае дыні, Інжыру, айвы і мускату мядовага! Арочка.

3. Дэсертнае віно з гэтага вінаграду.

[Фр. muscat, ад лац. muscatus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Муска́т ’арэх і насенне мускатніку, Myristica’, ’сорт духмянага вінаграду і віно з гэтага вінаграду’ (ТСБМ). З рус. мовы. Ст.-бел. мушкатъ ’мускатны арэх’ (XV ст.) было запазычана са ст.-польск. muszkat < ст.-чэш. muškát, якія з с.-в.-ням. muscât < с.-лац. muscātum ’тс’ (Міклашыч, 2, 175; Фасмер, 3, 20; Кюнэ, Poln., 79; Булыка, Лекс. запазыч., 148).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

арэ́х, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Плод, семя ў выглядзе ядра ў цвёрдай шкарлупцы. Грэцкія, кедравыя арэхі. Пражаныя арэхі. Рваць, вылушчваць арэхі. □ Смачны жабе арэх, ды зубоў бог не даў. Прыказка. / ‑у, у знач. зб. Міндалевы, мускатны арэх. // ‑а. Аднанасенны плод некаторых раслін, з цвёрдым дравяністым каляплоднікам (напрыклад: дуба, каштана і інш.).

2. ‑а. Дрэва або куст, на якім растуць такія плады.

3. ‑у. Прыгожая, цвёрдая драўніна такіх дрэў, якая ідзе на сталярныя вырабы.

4. ‑у. Спец. Гатунак каменнага вугалю.

•••

Арэх-свістун — пусты арэх.

Зарабіць на арэхі гл. зарабіць.

Моцны арэх — пра што‑н. цяжкае для дасягнення, авалодання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)