мор, -у, м.
Павальная смерць, эпідэмія.
М. выкасіў усю вёску.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мо́р
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
мо́р |
| Р. |
мо́ру |
| Д. |
мо́ру |
| В. |
мо́р |
| Т. |
мо́рам |
| М. |
мо́ры |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
мор (род. мо́ру) м., уст. мор
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мор м. мор, род. мо́ру м., памо́рак, -рку м.; (эпидемия) по́шасць, -ці ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мор, ‑у, м.
Уст. Павальная смерць, эпідэмія. Стала ціха, нібы мор выкаціў усю вёску. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мор ’павальная смерць, эпідэмія’ (ТСБМ; віл., Сл. ПЗБ). Укр. мір, рус. мор, польск. mór, в.-луж. mór, чэш. тог, славен. mór ’тс’; серб.-харв. мор ’паміранне’, макед. мор ’мор, чума’, балг. морът, ст.-слав. моръ ’зараза, язва’. Прасл. morъ < mer‑ti ’паміраць’. І.‑е. адпаведнікі: літ. mãras, maraĩ ’мор, чума’, ст.-інд. maras, māras ’смерць, мор’ (Бернекер, 2, 80; Фасмер, 2, 651).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
я́зва
‘ранка на скуры; мор, эпідэмія; адмоўныя з'явы ў грамадстве’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
я́зва |
я́звы |
| Р. |
я́звы |
я́зваў |
| Д. |
я́зве |
я́звам |
| В. |
я́зву |
я́звы |
| Т. |
я́звай
я́зваю |
я́звамі |
| М. |
я́зве |
я́звах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
памо́рак, ‑рка, м.
Уст. Мор. Надышоў паморак, голад, Пачала здыхаць жывёла. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паморак уст. ’мор’ (ТСБМ, Сцяшк. МГ, Арх. Бяльк.; слонім., Сл. ПЗБ), помо́рок, помэ́рок ’напасць, прывід’ (Сл. Брэс.), паму͡орак (Федар. 2), памо́р (Мат. Гом.) ’мор’. Рус. помо́р і помо́ра ’пошасць’, укр. помі́р ’тс’. Дэрыват з суф. ‑ак або бязафікснае ўтварэнне ад памары́ць < мары́ць. Гл. таксама мор.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Наўмор ’насмерць, зусім’ (ТС). Да ўмарыць ’замучыць да смерці’, гл. мор.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)